logo
WIEDZA
Polska reklama i poligrafiaWIEDZA

Tworzywa sztuczne w grafice przestrzennej (5): Elementy instalacji podświetleniowej

   17.02.2013, przeczytano 6542 razy
ilustracjastrzałka

Dziś, gdy obserwujemy gwałtowną ekspansję techniki diodowej mogłoby się wydawać niecelowe omawianie elementów instalacji opartej o lampy jarzeniowe. Bezsporne zalety podświetlenia LED, takie jak niskie koszty eksploatacji, niezawodność, komfortowy montaż nadal jednak nie zawsze równoważą główną zaletę świetlówek: ich niską cenę, dlatego w dzisiejszym odcinku omawiamy również elementy podświetlenia jarzeniowego. Nie wspominamy natomiast o podświetleniu neonowym, którego wykonanie podzleca się zazwyczaj wyspecjalizowanym zakładom.


Artykuł pochodzi z portalu Signs.pl: https://www.signs.pl/elementy-instalacji-podswietleniowej,17969,artykul.html

Lampy jarzeniowe

Potocznie nazywane świetlówkami lub jarzeniówkami. Tu zajmować się będziemy jedynie świetlówkami liniowymi (o kształcie prostej rury) świecące światłem białym. Lampy jarzeniowe wymagają do zapłonu i działania układu zapłonowego składającego się jeszcze ze statecznika magnetycznego lub elektronicznego, zapłonnika i kondensatora (kondensator nie jest niezbędny).

Jednym z parametrów lamp jarzeniowych jest temperatura barwowa świecenia – trzeba na ten parametr zwrócić uwagę gdyż różnica w kolorze światła białego jest spora. Wartości temperatury barwowej spotykane na świetlówkach mieszczą się w zakresie od 2700K – światło bardzo ciepłe, do  6500K – światło zimne. Spotykane są też nazwy drukowane na rurkach lamp „cool light”, „day light”  itp. - ważne, by do jednej instalacji świecącej jednym kolorem, stosować lampy o tej samej temperaturze barwowej.

Używanych jest kilka standardowych średnic rur jarzeniowych oraz ich długości i zależnej od tego mocy

  • T12 - 38 mm, trzonek G13 – już nie produkowane, spotykane w starszych instalacjach o długościach: 1514 mm (60W), 1214 mm (40W), 604 mm (20 W)
  • T8 – 26 mm, trzonek G13 - tzw energooszczędne o długościach: 1514 mm (58W), 1214 mm (38W), 909 mm (30 W) 604 mm (18 W). Obecnie oferowane są wyłącznie w wersji zmodyfikowanej o nazwie „jarzeniówki pasmowe” - rozmiary i moce pozostają bez zmian
  • T5 – 16 mm, trzonek G5 - miniaturowe o długościach: 530 mm (13 W), 301 mm (8 W), 225 mm (6 W), 149 mm (4 W)
  • T4 – 12 mm, trzonek G5 - miniaturowe nowej generacji o długościach: 578 mm (20 W), 478 mm (16 W), 348 mm (12 W), 297 mm (8 W)

Typoszereg T8 jest w rzeczywistości znacznie szerszy jednak nie wszystkie długości lamp jarzeniowych tego typoszeregu są stosowane w kraju.

Stateczniki magnetyczne

Stateczniki służą do zapłonu i zasilania układu lampy jarzeniowej. Należy dobierać moc statecznika równą mocy pobieranej przez układ – lampy jarzeniowej lub dwóch lamp połączonych w szereg. W kraju dostępne są stateczniki firm: Elgo, Philips, Tridonic, Kanlux, Relco, Vossloh Schwabe, Schwabe Hellas o mocach: 58, 40, 36, 30, 20, 18, 15, 13, 9, 8W. Lampy jarzeniowe można także zasilać lżejszymi statecznikami elektronicznymi ale są one znacznie droższe (ponad 10-krotnie).

Zapłonniki

Nazywane również starterami (Philips, Osram). Zapłonniki są nieodzownym elementem układu zasilającego lampę jarzeniową. Tradycyjne, zapłonniki tlące, obecnie są już wypierane przez zapłonniki elektroniczne nie powodujące efektów migotania lamp podczas zapłonu.

Tradycyjne zapłonniki są produkowane w kilku grupach w zależności od mocy i typu układu w którym będą pracować. Nas będą interesować głównie dwie grupy:

  • zapłonniki oznaczone 4 – 80 lub 4 – 65 W mogące pracować w każdym pojedynczym układzie – statecznik, 1 lampa jarzeniowa o mocy od 4 do 80 lub 65 W
  • zapłonniki oznaczone 4 – 22 W przeznaczone do pracy z pojedynczą lampą jarzeniową do 22 W, bądź do układu szeregowego dwóch lamp tej mocy.


Akcesoria

Oprawki lamp jarzeniowych, oprawki starterów, uchwyty, złączki itp. Oprawki świetlówek dobieramy w zależności od trzonka – jeden rodzaj oprawek do lamp T 12 i T 8 wyposażonych w trzonek G 13 i mniejsze do lamp T 5 i T 4 z trzonkiem G 5. Produkowane są różne typy w zależności od sposobu montażu całego układu – oprawki będące jednocześnie uchwytem zamocowującym lampę jarzeniową, bądź tylko nakładane na lampy. Są także oprawki lamp zintegrowane z oprawką startera.

Krajowym producentem oprawek jest głównie Elgo z Gostynina, od jakiegoś czasu dostępne są znakomite oprawki włoskiej firmy Stucchi. Oprawki starterów są identyczne, niezależnie od wielkości i mocy lamp z którymi współpracują. Uchwyty świetlówek musimy dobierać w zależności od średnicy rury lampy. Wszystkie nowsze modele oprawek są przystosowane do błyskawicznego montażu za pomocą drutu o przekroju do 0,5 -1,0 mm (samozaciskowe)

LED

Diody elektroluminescencyjne błyskawicznie wypierają lampy jarzeniowe z szyldów podświetlanych. Tu opiszę tylko gotowe produkowane z nich podzespoły produkowane na potrzeby reklamy. Z myślą o zastosowaniach w elementach przestrzennych szyldów są produkowane różnego rodzaju taśmy, węże i moduły diodowe.

Moduł diodowy to niewielka, np 40 x 25 mm z płytka tworzywa z zamontowanymi niej diodami 3, 4 lub więcej) i niezbędnymi innymi elementami np. rezystorami. Moduły są połączone krótkimi odcinkami przewodów w łańcuch, a pojedynczy moduł po rozcięciu jest najmniejszym fragmentem, który może działać samodzielnie. Elastyczność przewodu w łańcuchu modułów pozwala niemal dowolnie układać źródło światła nawet w najbardziej skomplikowanych kształtach jakie spotyka się elementach przestrzennych szyldów, a jedynym ograniczeniem są wymiary płytki modułu.

Taśmy - na identycznej, modułowej, zasadzie są skonstruowane także taśmy, z tym, że w taśmach nośnikiem łączącym wszystkie moduły jest bardzo cienka i elastyczna (w jednej płaszczyźnie) taśma którą można rozcinać w zaznaczonych miejscach. Taśmy są produkowane z różnym zagęszczeniem LED także w wersji tzw krawędziowej, gdzie diody świecą nie prostopadle w stosunku do płaszczyzny taśmy, a równolegle. Ten rodzaj taśmy sprawdzi się idealnie w bardzo wąskich i krętych kanałach skomplikowanych kształtów lub w bardzo małych elementach. Taśmy bywają także zalewane masami silikonowymi dzięki czemu stają się całkowicie wodoszczelne. Szybki montaż ułatwia warstwa samoprzylepna na spodzie taśmy.

W większości przypadków moduły oraz taśmy są przystosowane do zasilania prądem o napięciu 12 lub 24 V. Sprzedawane zazwyczaj w 5 metrowych odcinkach, a szerokość taśmy waha się w granicach 8 – 10 mm, grubość samej taśmy 0,2 mm. Kolory świecenia obejmują praktycznie całe dostępne widmo – od fioletu po czerwień i biel.

Zasilacze

Zasilacze sieciowe są niezbędnym elementem podświetlenia diodowego. Oferta rynku jest bardzo szeroka. Dostępne są zasilacze o mocach od 15 do 150 W w różnych obudowach przeznaczonych do zabudowy (także odporne na wilgoć) lub typu desktop (do wnętrz), Nie w sposób wymienić tu całej oferty rynku która na dodatek z dnia na dzień dynamicznie się rozszerza.

Zasilacze LED, jako dedykowane na potrzeby właśnie zasilania taśm i modułów diodowych są doskonale przystosowane do takich potrzeb. Zadbać musimy jedynie o wystarczającą moc zasilacza – im więcej będzie LED w naszym układzie tym większą moc będzie musiał zapewnić zasilacz. O dokładnej kalkulacji napiszę w rozdziale „Światło w elementach przestrzennych”. W Banku plików umieściłem rysunki większości podzespołów potrzebnych do podświetlenia, w tym i taśm diodowych i zasilaczy różnych producentów. Mam nadzieję, że znacznie ułatwią projektowanie.

Leszek Salomon



REKLAMA

avatar użytkownika
+ + + + + + + + + + + +

Tekst opublikował użytkownik: Salomon

(Leszek Salomon)

Salomon o sobie:

Kompetencje
- kreacja marki
- strategie wizerunkowe
- typografia, tworzenie krojów pisma
- kreacja systemów identyfikacji wizualnej firm i instytucji
- tworzenie tekstów reklamowych
- grafika reklamowa
- naming
- obsługa programów Fontlab, Corel, PS
- aplikowanie folii samoprzylepnych
- obróbka i gięcie tworzyw sztucznych
- konstruowanie elementów trójwymiarowych w reklamie
- podświetlenie lampami jarzeniowymi, i LED

Osiągnięcia
- jestem autorem kilkudziesięciu kompleksowych systemów identyfikacji wizualnych dla firm
- opracowanie i wdrożenie urządzenia do podgrzewania tworzyw sztucznych do zagięcia "Terva"
- autorskie technologie min. budowy kasetonów i liternictwa przestrzennego
- inicjatywa "Fontdivision" skupiająca autorów krojów pisma i fontów

Kariera
1986 - 1989: praca w dekoratorni PSS Społem
1990 - 1991: praca w agencji plastycznej Agena
1992: praca na własny rachunek

Więcej informacji o użytkowniku

REKLAMA

Komentarze

Zaloguj się i dodaj komentarz
avatar użytkownika
,

jeśli wolno mi wtrącić - przygodę ze świetlówkami jako źródłem światła uznałem za zakończoną - pozostały mi ze 3 kartony z lampami i osprzętem. Wykonywałem i kasetony i litery i grafluksy i inne formy podświetlane świetlówkami i uważam, że były praktyczne, efektowne i dopóki nie pojawiły się LED-y doskonale mi się z nimi pracowało. Czasem nawet może warto byłoby je zastosować w kasetonie ale....
1. Serwisowałem ostatnimi laty pewien bank, i wymieniałem świetlówki na świetlówki (pomimo gorących nalegań na przejście na Ledy) - cóż klient nasz ...
W każdym z zamawianych kartonów trafiały się 3-4 niesprawne ( marka wiodąca, żeby nie było) , kiedy 2 razy w roku musiałem się udawać na serwis tego samego kasetonu - klient zaczął kręcić nosem , czy aby ja specjalnie czegoś nie robię aby mieć zapewniony front robót ( uwierzcie mi, kokosów bynajmniej z tego nie było)
Moje najstarsze reklamy na LEDAch ( moduły 1 ledowe wbijane młotkiem w kabel- kto widział ten wie) dzisiaj za cenę takiego modułu mam metr:-) - wiszą już bagatela ok 8 lat i nic , świecą i tyle :-) owszem błędów się nie ustrzegliśmy - spróbowaliśmy własnego importu i eksperymentowania z zasilaczami (wymiana - podnośnik 500 - zasilacz 80 zł)
konkludując - cieszę się z ledów tak samo jak będę się cieszył z czegoś co je zastąpi :-))

avatar użytkownika
,

Niestety - układ jarzeniowy jest w dużym stopniu podatny na awarie. Wynika to już z ilości elementów w układzie a i sama jarzeniówka nie grzeszy niezawodnością - może świecić i 5 lat bezawaryjnie a może i świecić 1 dzień - takich przypadków w mojej praktyce było bardzo dużo. Owszem, jeśli spełnić wszystkie warunki, np hermetyczne oprawki (czym mało kto się przejmuje) można tę awaryjność nieco zmniejszyć ale i tak, w porównaniu do LED ma się to bardzo źle. Poradnik był pisany już jakiś czas temu w momencie gdy ledwie pojawiła się alternatywa dla lamp jarzeniowych - LED. Też nie mam żadnych wątpliwości - układy jarzeniowe nie mają już większego uzasadnienia w reklamie a decydująca jest otrzymywanie w wyniku ich stosowania oszczędność energii - głównie. I o tym należałoby przede wszystkim informować klientów zlecających wykonywanie reklam podświetlanych, bo wciąż jeszcze czasem wygrywa cena która przy dużych podświetlanych powierzchniach jest w przypadku układów jarzeniowych korzystniejsza. Z LED jest właściwie tylko jeden problem - nikt dokładnie nie wie jak długo będą świecić. Wtedy gdy pisałem poradnik spotkałem się z opinią że będzie to okres nawet i 50 lat - dziś wydaje mi się to znacznie zawyżonym okresem. Awarie oświetlenia LED obserwuję już po niespełna 10 latach ale trzeba pamiętać o jakości ówczesnych LED. Inne też są te awarie bo polegają na utracie jasności - powolnej a więc mniej zauważalnej.  

avatar użytkownika
,

Instalacja podświetleniowa... mój edytor tekstów, a nawet przeglądarka podświetla mi na czerwono ten przedziwny wytwór słowny.

Poza tym zastanawia mnie dlaczego zechciałeś podzielić się z nami poradnikiem, który jak sam twierdzisz, jest napisany klika ładnych lat temu. Nad archaizmami rozpisujesz się rozwlekle, natomiast ówcześnie stosowane technologie pomijasz. Nie ma nic o diodach RGB, panelach diodowych... no nie wspomnę, że skoro już rozpisujesz się nad zapłonnikami i statecznikami to może warto byłoby wspomnieć o wyłącznikach czasowych lub zmierzchowych.

Może się czepiam, ale napiszę jeszcze, że to wszystko co opisałeś to tylko zbiór suchych informacji - nie tylko dostępnych u każdego dystrybutora ww. materiałów, ale także przez swą suchość - ciężko przyswajalnych. Miałem w liceum taki przedmiot zawodowy - Elektryka Elektronika Automatyka i prowadził go gość z podobnym wąsem do Twojego ;) O ile był sympatyczny, to był śmiertelnie nudny - właśnie dlatego, że przekazywał suchą wiedzę bez żadnych ozdobników. Z jego lekcji nie wyniosłem praktycznie nic, a łączyć świetlówki nauczyłem się sam w późniejszej pracy zawodowej.

Polecam cykl "Z pamiętnika chochlika..." - tam jest zarówno pouczająco i ciekawie, a często nawet zabawnie. Takie artykuły dobrze się czyta, a zlepki cyferek, średnic i oznaczeń to można równie dobrze wyczytać w folderach dostępnych w hurtowniach.

Pozdrawiam.

Najnowsze w tym dziale

Programy lojalnościowe są powszechnie stosowane w handlu detalicznym. Sprawdzone, znane i oswojone. Czy jednak narzędzia wykorzystujące nagrody oparte na zebranych punktach są nadal skuteczne? Ja tradycyjne podejście do budowania lojalności konsumentów sprawdza się w trzeciej dekadzie XXI wieku?  
Meta zapłaci miliardy? Pozwy reklamodawców i organizacji konsumenckich
W USA nawet siedem miliardów, a w UE do 4% rocznych przychodów. Tyle będzie na stole, gdy sądy zgodzą się z roszczeniami reklamodawców i organizacji konsumenckich. W USA skarżą się firmy, które przekonują, że zastosowany przez Metę wskaźnik zawyżał liczbę potencjalnych widzów ich materiałów aż o 400%.
Firmowa flota samochodowa jako dynamiczny nośnik reklamy
Współczesny rynek reklamowy wymaga od firm nie tylko kreatywności, ale również elastyczności i innowacyjności w docieraniu do potencjalnych klientów. Jednym z coraz bardziej popularnych rozwiązań w tej dziedzinie jest wykorzystanie firmowej floty samochodowej jako ruchomych nośników reklamowych. Pojazdy służące niegdyś głównie celom transportowym, obecnie przekształcają...
Historia car wrappingu wg Antalis
Większość profesjonalistów z branży i entuzjastów motoryzacji myśli, że car wrapping (czyli oklejanie samochodów) jest zjawiskiem stosunkowo współczesnym. Nic bardziej mylnego! Historia car wrappingu zaczyna się bowiem znacznie wcześniej…
Lechar z nową strategią komunikacji i tożsamością wizualną
Agencja kreatywna i brandingowa Lotna stworzyła nowy, kompleksowy system tożsamości wizualnej oraz strategię komunikacji dla firmy Lechar.
 
Signs.pl - Polska Reklama i Poligrafia © 1997-2024 ICOSWszystkie prawa zastrzeżone. ISSN 2657-4764