„Roll-up gate”: Ziobro nie odpuszcza w sprawie drukarza z Łodzi. Kasacja do SN

Prawomocny wyrok skazujący

Sąd Rejonowy dla Łodzi - Widzewa w Łodzi wyrokiem z 31 marca 2017 r. uznał, że łódzki drukarz dopuścił się wykroczenia. Miało ono polegać na umyślnej i bez uzasadnionej przyczyny odmowie wykonania usługi na rzecz Fundacji LGBT Business Forum, do którego był obowiązany (art. 138 kodeksu wykroczeń).

Wyrok w sprawie drukarza z Łodzi jest historyczny. Daje nadzieję na ukształtowanie się nowej linii orzeczniczej polskich sądów, w której nie ma miejsca na dyskryminowanie osób LGBT w dostępie do usług – komentował wyrok adw. Paweł Knut z KPH, która prowadziła sprawę.

Apelację od tego wyroku, na korzyść obwinionego drukarza, wniósł m.in. prokurator Prokuratury Okręgowej w Łodzi i obrońca obwinionego, którzy domagali się jego uniewinnienia przez sąd odwoławczy.

Sąd Okręgowy w Łodzi nie uwzględnił tych apelacji i wyrokiem z 26 maja 2017 roku utrzymał w mocy orzeczenie sądu I instancji. Sędzia Grzegorz Gała uzasadniając decyzję powołał się na art. 138 Kodeksu wykroczeń, zgodnie z którym „Kto, zajmując się zawodowo świadczeniem usług, żąda i pobiera za świadczenie zapłatę wyższą od obowiązującej albo umyślnie bez uzasadnionej przyczyny odmawia świadczenia, do którego jest obowiązany, podlega karze grzywny”. Swoim wyrokiem sąd potwierdził możliwość korzystania z tego artykułu  w kontekście dyskryminacji osób LGBT w dostępie do usług.

Zarzuty kasacyjne ministra sprawiedliwości

Zdaniem Zbigniewa Ziobry Sąd II instancji nienależycie ocenił zarzuty, w których zakwestionowane zostało powstanie po stronie obwinionego obowiązku realizacji świadczenia na rzecz Fundacji LGBT Business Forum, także kwestionujące stanowisko Sądu I instancji, że odmowa świadczenia przez obwinionego, w tym wynikająca z jego przekonań religijnych, nie była uzasadniona w rozumieniu art. 138 kodeksu wykroczeń.

Ziobro wniósł o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi oraz utrzymanego w mocy wyroku Sądu I instancji i o uniewinnienie obwinionego od popełnienia wykroczenia z art. 138 kodeksu wykroczeń. Zdaniem ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego dowody zgromadzone w tej sprawie pozwalają na przyjęcie, że w chwili, w której obwiniony odmówił wykonania usługi, strony pozostawały na etapie negocjacji mogących ewentualnie prowadzić do zawarcia umowy, która finalnie nie została jednak zawarta.

Kasacja kwestionuje również rzetelność kontroli odwoławczej orzeczenia Sądu I instancji w zakresie przyczyny odmowy realizacji świadczenia na rzecz Fundacji LGBT Business Forum. Sąd Okręgowy w Łodzi w uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia wyraził przekonanie, że indywidualny światopogląd, czy subiektywne rozumienie wyznawanej religii, nie mogą stanowić uzasadnionej przyczyny odmowy świadczenia w rozumieniu art. 138 kodeksu wykroczeń.

Inaczej odmowę interpretuje Zbigniew Ziobro podkreślając, że obwiniony nie działał złośliwie, z zamiarem szykanowania czy poniżenia pomimo, że negatywne postrzeganie ruchów LGBT było wyrazem jego osobistej i podyktowanej względami religijnymi oceny.

Kasacja wskazuje, że Sąd odwoławczy powinien również uwzględnić wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 7 października 2015 roku, w którym stwierdzono, że wolność sumienia, a więc także prawo do sprzeciwu wobec postępowania sprzecznego z sumieniem, stanowią kategorie pierwotne i niezbywalne, niezależnie od tego, czy istnieją przepisy je potwierdzające.

Postępowanie przed TK dotyczyło wówczas prawa lekarzy i farmaceutów do odmowy świadczeń ze względów na konflikt sumienia. W wyroku podkreśla się jednak, że prawo takie powinno łączyć się z obowiązkiem uprzedniego powiadomienia (w tym wypadku przełożonego) jakich świadczeń lekarz wykonywać nie zamierza. Trybunał stwierdził również, że z art. 65 ust. 1 konstytucji nie można wyprowadzić obowiązku państwa zagwarantowania pracy w warunkach wolności od konfliktów sumienia. Z przepisu tego nie wynika prawo do wykonywania zawodu w sposób wolny od konieczności podejmowania trudnych wyborów, związanych z różnego rodzaju odpowiedzialnością.