FALCOWANIE – proces poligraficzny, który jako pierwszy trafia do chochlikowego alfabetu, mógłby znaleźć się równie dobrze pod literką Z lub S. Złamywanie, składanie, falcowanie to określenia dotyczące tej samej czynności introligatorskiej, polegającej na złożeniu arkusza papieru do formatu dwu- lub wielokrotnie mniejszego. Czynność tę można wykonywać zarówno ręcznie, jak i maszynowo.
Zaprenumeruj newsletterFalcowanie ręczne wykonuje się za pomocą kostki introligatorskiej, jednego z najstarszych narzędzi introligatorskich.
Falcowanie ręczne
a falcowanie maszynowe na maszynach zwanych oczywiście falcerkami:
Falcowanie maszynowe
Często falc czyli miejsce zgięcia arkusza jest, w efekcie procesów wykończeniowych, odcinany od pracy głównej lub chowany w jej grzbiecie. Tak bywa przy produkcji książki. Nas jednak interesuje sytuacja, kiedy miejsce falcowania pozostaje częścią produktu końcowego. Ulotki składane to najlepszy przykład tego typu publikacji.
W chochlikowych felietonach, temat falcowania został obwąchany z różnych stron, ze szczególnym uwzględnieniem interesów osób przygotowujących falcowaną publikację do druku. Na końcu felietonu zamieszczam linki do odpowiednich artykułów i innych, wspomagających pracę grafika, materiałów.
Natomiast w „Alfabecie Chochlika” spojrzymy na ten problem z punktu widzenia klienta, który postanowił skorzystać z usług drukarni i zamierza zlecić do druku produkt falcowany.
Falce i skrzydełka
Kiedy wejdziemy na stronę internetową www.print4all.pl i wybierzemy produkt pod nazwą ulotki składane natrafimy na taki oto zestaw możliwości:
Ulotki składane
- ulotki składane na dwa
- ulotki składane na trzy
- ulotki składane na cztery
- ulotki składane na sześć.
Występujące przy nazwie produktu dodatkowe określenia: na dwa, na trzy, na cztery, na sześć wskazują na ilość części lub skrzydełek, do jakich jest składany (złamywany) produkt końcowy. Ilość falców w każdej z tych sytuacji jest zawsze mniejsza o 1 i wynosi odpowiednio: jeden, dwa, trzy i pięć. Na fotce poniżej widać rzecz czarno na białym, a raczej zielono na szarym.
:)
Rodzaje falcowań
Wybór opcji: ulotki składane na dwa nie niesie za sobą większych problemów interpretacyjnych. Produkt ten, znany też pod nazwą folder, to złożona na pół kartka papieru, posiadająca dwa jednakowej wielkości skrzydełka i jeden falc pośrodku.
Sprawa komplikuje się nieco, kiedy wybierzemy produkt ulotki składane na trzy i rozwiniemy opcję format:
Ulotki składane na trzy
Naszym oczom ukaże się dość spora lista możliwych do wyboru formatów. Nazwa każdego formatu jest wieloczłonowa (np. 3xDL do DL poziom) i kolejno informuje o:
- ilości skrzydełek (3x),
- formacie pojedynczego skrzydełka (DL)
- formacie ulotki po złożeniu (do DL)
- orientacji (poziom).
- Na końcu każdej nazwy występują dodatkowo „tajemnicze” symbole: w C, w Z, w ołtarzyk. One to właśnie określają, jaki typ falcowania ulotki wybieramy.
Falcowanie „w C” (obejmujące)
W ulotce złożonej w „C” prawe zewnętrzne skrzydełko wchodzi do środka, a lewe zewnętrzne skrzydełko obejmuje je. Ze względu na konieczność kompensacji grubości papieru, szerokość skrzydełka wchodzącego do wewnątrz, jest średnio o 2 mm mniejsza od pozostałych.
Falcowanie „w Z” (harmonijka)
W ulotce złożonej w „Z” wszystkie skrzydełka mają jednakową szerokość.
Falcowanie w ołtarzyk (obwolutowe)
W ulotce złożonej w ołtarzyk, skrzydełka boczne są mniejsze od skrzydełka środkowego, a suma ich szerokości równa się szerokości skrzydełka środkowego.
Ulotki składane na trzy
:)
Zasady falcowania ulotek składanych na cztery i na sześć są identyczne, więc nie będę ich tutaj omawiał osobno. Warto jedynie zauważyć, że w ulotce składanej na cztery w ołtarzyk szerokość skrzydełek zewnętrznych (lewego i prawego) winna być, z tych samych powodów co w falcowaniu „w C”, o 2 mm mniejsza od szerokości skrzydełek wewnętrznych.
Wszystko drobiazgowo opisane i zwymiarowane znajdziecie w materiałach, do których linki podaję poniżej.
Zainteresowanych poszerzeniem wiedzy na temat falcowania zapraszam do lektury chochlikowych felietonów.:
Gotowe do pobrania makiety w głównych programach graficznych i dokładne rozrysowania ulotek składanych znajdziesz na stronie www.print4all.pl w zakładkach „Do pobrania” i „Karta produktu”.
Makiety do pobrania ze strony www.print4all.pl
Z chochlikowym pozdrowieniem
Andrzej Gołąb
