logo
WIEDZA
Polska reklama i poligrafiaWIEDZA

Jak rozpoznać bezprawną reklamę produktów zwalczających koronawirusa?

   14.04.2020, przeczytano 2971 razy
ilustracja
fot. Anshu A / Unsplash

W dobie światowej epidemii koronawirusa pojawiło się wiele pytań dotyczących bezprawnej reklamy produktów rzekomo zwalczających wirusa. Czy w reklamie albo na opakowaniu towarów, np. kosmetyków czy suplementów diety, można umieścić informacje typu „działanie przeciwwirusowe; leczenie grypy; ochrona przed zarażeniem SARS-Cov-2; leczenie infekcji COVID-19”?


Artykuł pochodzi z portalu Signs.pl: https://www.signs.pl/jak-rozpoznac-bezprawna-reklame-produktow-zwalczajacych-koronawirusa,386558,artykul.html

PRAKTYKI, KTÓRE MOGĄ NARUSZAĆ ZBIOROWE INTERESY KONSUMENTÓW

Uważam, że niedopuszczalne jest twierdzenie, że „lecznicze” herbaty, olejki eteryczne, nalewki, srebro koloidalne) są w stanie leczyć chorobę/ zapobiegać chorobie. Przedsiębiorcy, którzy wskazują w opisie oferty swojego towaru czy też na jego opakowaniu, iż ma on „działanie przeciwwirusowe” albo informują konsumentów, że oferują produkt rzekomo „chroniący przed zarażeniem COVID-19” mogą dopuszczać się praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.

Dla przykładu 31 marca 2020 roku Główny Inspektor Farmaceutyczny (dalej: „GIF”) wydał decyzję o sygnaturze PR.600.25.2020.JD.1, w której wstrzymał emisję telewizyjną reklamy produktu leczniczego Neosine Forte. W reklamie w formie spotu emitowanego w stacjach telewizyjnych użyto tekstu „To jedyne tabletki o podwójnej dawce. Działa na wirusy” oraz wizualizacji koronawirusa wywołującego chorobę COVID-19 sugerując w tej sposób odbiorcy, że reklamowany produkt chroni swoim działaniem przeciwwirusowym. W ocenie GIF taka reklama wprowadzała konsumenta w błąd. GIF uznał, że przedmiotowa reklama w sposób wyjątkowo nieetyczny wykorzystała obowiązujący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stan epidemii w związku z zakażeniem koronawirusem COVID-19 i związane z zaistniała sytuacją uczucie lęku i zagrożenia w społeczeństwie. Ponadto, zapewnienia te były niezgodne z charakterystyką produktu leczniczego zatwierdzoną przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych.

Sposób rozpowszechniania informacji nie tylko o produktach leczniczych, ale także o wspomnianych produktach kosmetycznych czy żywności, w tym suplementach diety, nie może wprowadzać konsumentów w błąd. Zakazem stosowania niedozwolonych praktyk, m.in. reklamy i oznakowania, objęto każdy towar, w stosunku do którego przedsiębiorca niezgodnie z rzeczywistością twierdzi, że posiada on właściwości lecznicze. Wystarczająca będzie potencjalna możliwość wywołania błędnego przekonania u konsumenta, że dany towar leczy/ zapobiega zachorowaniu na koronawirusa.

WYKORZYSTYWANIE POCZUCIA LĘKU PRZED PANDEMIĄ

Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (dalej: „u.z.n.k.”) „Czynem nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy jest w szczególności: pkt 1 reklama sprzeczna z przepisami prawa, dobrymi obyczajami (…)”, pkt 2 „reklama wprowadzająca klienta w błąd i mogąca przez to wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi”. Według art. 16 ust. 1 pkt 3 u.z.n.k. zakazana jest reklama „odwołująca się do uczuć klientów przez wywoływanie lęku”. Niedozwolone jest więc stosowanie przez przedsiębiorców reklamy nierzeczowej, odwołującej się do uczuć klienta, której przekaz może wywołać u odbiorców uczucie lęku, strachu przed zachorowaniem na koronawirusa skłaniające do podjęcia decyzji o nabyciu towaru.

Natomiast zgodnie z art. 10 ust. 1 u.z.n.k. „Czynem nieuczciwej konkurencji jest takie oznaczenie towarów lub usług albo jego brak, które może wprowadzić klientów w błąd co do pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy, konserwacji lub innych istotnych cech towarów albo usług, a także zatajenie ryzyka, jakie wiąże się z korzystaniem z nich”. Moim zdaniem ten artykuł będzie miał najczęstsze zastosowanie w praktyce. Dotyczy on każdego sposobu rozpowszechniania informacji o istotnych cechach towarów (oznakowania towaru/ jego opakowania, ulotek, banerów, instrukcji obsługi czy informacji umieszczonych w Internecie), które może wprowadzać konsumentów w błąd. Takie oznaczenie, w przeciwieństwie do art. 16 u.z.n.k., nie musi mieć celu reklamowego, może dotyczyć między innymi komercyjnego pochodzenia towarów. Ponadto, powyższy przepis może mieć zastosowanie zarówno do podmiotu, który wprowadził dany towar po raz pierwszy do obrotu, ale także innych przedsiębiorców, którzy wprowadzają go na rynek, np. do detalisty, dystrybutora czy hurtownika. Co więcej, popełnienie tego deliktu jest niezależne od winy i może wynikać zarówno z działania jak i zaniechania sprawcy.

PRAWO KONSUMENTA DO RZETELNEJ, PRAWDZIWEJ I PEŁNEJ INFORMACJI

Jednym z podstawowych praw konsumenta jest prawo do świadomego podejmowania decyzji w zakresie dokonywania wyboru towarów. Brak rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji może przybrać formę opisanych powyżej praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Za sprzeczne z obowiązującymi przepisami należy uznać działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania u konsumenta, a także wykorzystania jego niewiedzy lub strachu przed zachorowaniem na koronowirusa.

Przedsiębiorcy powinni działać odpowiedzialnie i wspierać prozdrowotne wybory konsumentów. Należy jeszcze przed wprowadzeniem danego produktu na rynek ustalić, nie tylko czy oferowany produkt spełnia wymagania określone w ustawach szczególnych, ale także czy jest oznakowany i reklamowany w sposób zgodny opisanymi powyżej zasadami uczciwej konkurencji. Wybrany przez przedsiębiorcę sposób prezentacji towaru powinien być przemyślany i skonsultowany z odpowiednimi specjalistami.

Każdy może zawiadomić Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej: „UOKIK”) o podejrzeniu stosowania przez przedsiębiorcę praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Ciężar dowodu, że dana praktyka rynkowa nie stanowi nieuczciwej praktyki wprowadzającej w błąd, w tym także wykazania prawdziwości twierdzeń reklamowych spoczywa na przedsiębiorcy, któremu zarzuca się stosowanie takiej praktyki. Po zawiadomieniu UOKIK, Urząd może m.in. nakazać zaniechania przez przedsiębiorcę bezprawnych działań, a także nałożyć na niego karę finansową w wysokości maksymalnej do 10 % przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary.

Źródło: Radca prawny Natalia Basałaj

Dodatkowe informacje:

Podstawa prawna:

1. art. 3; art. 6 ust. 2 i ust. 3; art. 10; art. 131; art. 14; Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 z 20 grudnia 2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności;
2. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności;
3. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1223/2009 z 30 listopada 2009 r. dotyczące produktów kosmetycznych;
4. art. 3a; 53 ust. 1; art. 55 ust. 2 pkt 2; art. 56 pkt 1; art. 128–129 Ustawy z 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz.U.2019.499);
5. art. 103 Ustawy z 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U.2019.1252);
6. art. 24 ust. 2 pkt 3; 28 Ustawy z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U.2019.369);
7. art. 3, 10, 16, 18a Ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U.2019.1010);
8. art. 2 pkt 4; art. 7 pkt 17 Ustawy z 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz.U.2017.2070).


avatar użytkownika
+ +

Tekst opublikował użytkownik: missdydacherie

(Natalia Basałaj)

missdydacherie o sobie:

Jestem radcą prawnym, zarządzam działem własności intelektualnej w Kancelarii Hansberry Tomkiel. Koncentruję się na zagadnieniach szeroko rozumianego prawa własności intelektualnej i ochrony marki. Specjalizuję się w sprawach dotyczących znaków towarowych, branży FMCG (kosmetyki, żywność, suplementy diety) oraz zagadnieniach e-commerce i nowych technologii. W ramach swojej praktyki prowadzimy postępowania w sprawach z zakresu prawa własności intelektualnej, jak również w sprawach nieuczciwej konkurencji.

Więcej informacji o użytkowniku

REKLAMA

Komentarze

Zaloguj się i dodaj komentarz

Najnowsze w tym dziale

Jak performance marketing pomaga rosnąć firmom?
Cyfrowa inżynieria wzrostu, gdzie każda decyzja opiera się na danych, a wszystkie złotówki pracują na Twoje wyniki? Właśnie tak można określić performance marketing! Coraz częściej działania z zakresu SEM to kluczowa strategia firm, które nie tyle co chcą przetrwać, ale mają w zamiarze rosnąć. W tym artykule opowiemy, czym jest performance...
 Wirtualny klon na scenie: konferencja Horeca 2025 i realizacja HOLO Group
Dynamiczny rozwój technologii opartych na sztucznej inteligencji otwiera przed sektorem HoReCa nowe możliwości w zakresie komunikacji, zarządzania doświadczeniami konsumenckimi oraz optymalizacji procesów operacyjnych. Choć często postrzegana jako narzędzie zarezerwowane dla branż stricte technologicznych, AI coraz śmielej wkracza również do świata gastronomii,...
Nie tylko drewno, szkło i beton. Tworzywa sztuczne we wnętrzach
Płyty z tworzyw sztucznych coraz śmielej wkraczają do świata wnętrz. Są stosunkowo tanie, lekkie, wytrzymałe i łatwe w personalizacji. Eksperci z PłytyPlastikowe.pl zauważają, że popyt na nie rośnie zarówno wśród projektantów, jak i indywidualnych klientów.
Cichy wróg lojalności. Jak uchronić programy lojalnościowe przed fraudami
Na pierwszy rzut oka to niewinny gest – karta podarunkowa, uśmiech klienta, bonus za lojalność. Ale za kulisami tej marketingowej uprzejmości może kryć się kosztowna luka w systemie. W Wielkiej Brytanii sklepy coraz częściej rezygnują z kart podarunkowych nie przez brak zainteresowania, ale przez... pracowników, którzy znaleźli sposób, by zamienić...
Ewolucja reklamy papierowej – od informacji o promocjach do nośnika wartości
Mimo postępującej cyfryzacji drukowane materiały promocyjne wciąż cieszą się dużym zaufaniem społecznym i wysoką skutecznością w dotarciu do odbiorców. Jednak rosnąca świadomość ekologiczna konsumentów sprawia, że również one muszą podążać ścieżką zrównoważonego rozwoju. Wyniki piątej edycji badania przeprowadzonego dla Polskiego...
 
Signs.pl - Polska Reklama i Poligrafia © 1997-2025 ICOSWszystkie prawa zastrzeżone. ISSN 2657-4764