Kampania edukacyjna Tu Nie Boli - wizyta u dentysty bez lęku i bez bólu

- Ta szeroko pojmowana koncepcja programu, ma w założeniu >>odczarować<< strach pacjenta przed gabinetem stomatologicznym - mówiła Kamila Wojtulewska-Hańczaruk, inicjatorka i pomysłodawczyni programu Tu Nie Boli, dyrektor generalny Septodont, Europa Centralno-Wschodnia, Polska, kraje Bałtyckie, Rosja oraz CIS. - Jesteśmy w XXI wieku, rośnie nasza świadomość, mamy do dyspozycji znakomite leki, urządzenia, a mimo wszystko jest to nadal ogromny problem - dodała.

- Lekarz stomatolog, choć jest zawodem zaufania publicznego, postrzegany jest przez pacjentów jako osoba zadająca ból. I leczenie stomatologiczne kojarzy się z lękiem przed bólem. 4 na 10 pacjentów doświadcza go w sposób umiarkowany, a 1 na 6 on paraliżuje. Najczęściej źródłem tego lęku są złe doświadczenia z dzieciństwa, ale też to, co dzieci słyszą od rodziców - wyjaśniała Agnieszka Łykowska-Tarnowska, lekarz stomatolog, psycholog kliniczny w Centrum Psychoterapii Interego.

Jak poinformowała Kamila Wojtulewska-Hańczaruk, realizacja programu rozpoczęła się od holistycznego szkolenia lekarzy-stomatologów.

- Znieczulenie to nie wszystko, czynników wpływających na komfort pacjenta jest zdecydowanie więcej, mówimy tu o psychologii, o uwrażliwieniu się lekarza na sygnały, które lękowy pacjent wysyła - wskazywała.

W programie szkoleń znalazły się m.in. elementy psychologii, marketingu i profesjonalnej obsługi, farmakologii, techniki wykonywania znieczuleń.

Kampania wkroczyła obecnie w drugą fazę - komunikacji z pacjentem, w ramach której, oprócz prowadzonej przez internet edukacji, została przygotowana ogólnopolska mapka gabinetów stomatologicznych, gdzie zostały umieszczone informacje o lekarzach, którzy przeszli szkolenie i mają bogatą wiedzę nie tylko na temat leków, które powinny być stosowane, ale też psychologicznego aspektu kontaktu z pacjentem.

- Często pacjenci mają traumatyczne doświadczenia i nie do końca wiedzą, jakiego lekarza wybrać, by nie utrwalić swoich negatywnych doświadczeń - mówiła inicjatorka kampanii. - Kierujemy pacjentów do gabinetów stomatologicznych oznaczonych logo Tu Nie Boli. Pomagamy w znalezieniu właściwego dentysty, eksperta w kontroli bólu, zachowując tym samym u pacjenta poczucie bezpieczeństwa i tylko dobre wspomnienia z leczenia bez bólu - zaznaczyła.

- W gabinecie stomatologicznym nie może boleć - stwierdził dr hab. n.med., n. o zdrowiu Jarosław Woroń, farmakolog kliniczny, kierownik Zakładu Farmakologii Klinicznej Katedry Farmakologii Wydziału Lekarskiego UJ CM w Krakowie, sekretarz Zarządu Polskiego Towarzystwa Badania Bólu. - Stomatolodzy są uczeni, jak wybrać spersonalizowany sposób znieczulenia - uzupełnił. Według niego lekarz musi zadbać o to, by zarówno sam zabieg przebiegał bez bólu, jak i również potem pacjent nie odczuwał związanych z nim dolegliwości. - Za pomocą bólu mózg zostaje zbombardowany bardzo niekorzystnymi bodźcami, które powodują, że zmienia się aktywność różnego rodzaju neuroprzekaźników, mózg zaczyna inaczej pracować - tłumaczył dr Woroń.  W efekcie tego procesu mogą nasilić się dolegliwości bólowe związane z innymi chorobami oraz pojawić się uwrażliwienie na ból na zasadzie „mały bodziec - duża odpowiedź”. - Lęk nasila ból, ból nasila lęk - podsumował.

Jego zdaniem środek znieczulający musi być dobrany w sposób indywidualny. - Teraz dzięki szerokiej gamie produktów możemy każdemu pacjentowi zaproponować zindywidualizowany rodzaj postępowania - podsumował.

Uczestnicy konferencji podkreślali, że dążenie do ograniczenia zjawiska dentofobii, a w konsekwencji sprawienie, by lękowi pacjenci regularnie odwiedzali dentystę, jest niezwykle istotne nie tylko z powodów estetycznych, ale przede wszystkim zdrowotnych. Infekcje w obrębie jamy ustnej nie tylko prowadzą do próchnicy czy chorób przyzębia, ale też wpływają na funkcjonowanie całego organizmu. Mogą doprowadzić do obniżenia odporności oraz wystąpienia schorzeń m.in. serca, nerek i stawów.

- Stomatolog jest również jakby lekarzem pierwszego kontaktu, który badając dokładnie stan jamy ustnej może wykryć symptomy wczesnych stadiów nowotworów - powiedziała dr. n.med. Agnieszka Pacyk, lekarz stomatolog, wykładowca Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.

W jej opinii przeciwdziałanie dentofobii jest też kluczowe dla samego procesu leczenia.

- Pacjent, który się boi, to pacjent, który może lekarzom nastręczyć problemów w kontekście komunikacyjnym. Pierwszym etapem wizyty jest wywiad i ktoś, kto jest przytłoczony wielkim strachem, stanowi dla lekarza ogromne wyzwanie, gdyż może zapomnieć istotne informacje, np. jakie leki przyjmuje - zwracała uwagę dr Pacyk i dodała, że lęk pacjenta powodujący nieprzewidywalne zachowania może też przełożyć się na jakość wykonywanych zabiegów.

Według ekspertów zarówno lekarz, jak i pacjent mogą zrobić wiele, by zmniejszyć lęk przed wizytą.

- Pacjent może dokonać takiej hierarchii lęku i nazwać to, czego konkretnie się boi. Kiedy to sobie uświadomi, zachęcamy, aby poinformował o tym lekarza. Samo to, że będzie mówił o tym, czego się boi, redukuje jego lęk. Tak mówią badania - mówiła dr Łysowska-Tarnowska.

Według ekspertów bardzo istotne jest, by wizyty u stomatologa odbywały się regularnie od wczesnego dzieciństwa. Jest to również pomocne w zapobieganiu dentofobii.

- Pierwsza wizyta powinna mieć miejsce już w szóstym miesiącu życia, kiedy rozpoczyna się ząbkowanie. To jest najlepszy moment na przekazanie mamie informacji na temat diety i profilaktyki - mówiła dr n.med. Agnieszka Wal-Adamczak, lekarz stomatolog, współzałożycielka Polskiej Akademii Stomatologii Dziecięcej, członek Sekcji Bólów Jamy Ustnej i Twarzy Polskiego Towarzystwa Badania Bólu.

Podkreślała też wagę przygotowania dziecka do takiej wizyty, np. poprzez oglądanie książeczek czy filmów na ten temat oraz zabawy w domowe inscenizowanie pobytu u stomatologa.

Ambasadorka kampanii, aktorka Katarzyna Zielińska w spocie promującym kampanię zwraca uwagę właśnie na ten aspekt.

- Jestem matką dwójki dzieci i od urodzenia uczę moich synków, że wizyta u dentysty kojarzy się z samymi pozytywnymi uczuciami - mówi Zielińska.