Niedawno informowaliśmy o „reaktywacji” Kombi - polskiego systemu składu tekstu firmy 3n. Jego historia splata się z historią rynku komputerowego w Polsce, ilustrując etapy jego rozwoju poczynając od końca lat 80-tych. Dziś mało kto pamięta, że to nie komputery PC i system Windows, ale 16-bitowe Atari typowane były wówczas na przyszłościową platformę sprzętową, która zawładnie branżą nie tylko graficzną (Atari ST bywa używane przez muzyków do dzisiaj...).
Zaprenumeruj newsletterOddajmy głos Stefanowi Nawrockiemu - twórcy Kombi - który tym razem podzielił się z nami garścią wspomnień i informacji o historii pakietu:
Historia Kombi sięga roku 1989, kiedy to postanowiłem udoskonalić nieco program Calamus, na którym zacząłem wówczas pracować w swojej firmie. Przypomnę tu, że komputerami, na których ten program pracował były komputery firmy Atari (ST, potem TT i inne odmiany). Dlaczego chciałem udoskonalać ten program?
Po pierwsze zależało mi na poprawnym dzieleniu wyrazów i wspomaganiu korekty tekstu. W tym zakresie, niestety, program Calamus nie zapewniał wsparcia w języku polskim.
Po drugie – w tamtych czasach dostępność grafik rastrowych (zdjęć) była ograniczona. Era Internetu i fotografii cyfrowej miała dopiero nadejść. Królowała grafika wektorowa, dlatego pojawiła się potrzeba napisania wygodnego edytora wektorowego.
Atari 520ST. Fot. Rama
Próbując zaradzić tym niedogodnościom napisałem na Atari dwa duże programy: Inkaust i Kombi. Ostatnie wersje tych programów pochodzą z początku 1996 roku.
I tak Inkaust v. 5.0 to edytor tekstu ze słownikiem ortograficznym, który oprócz standardowych funkcji spotykanych w komputerowych słownikach analizował również pisownię wyrazów z nie, interpunkcję oraz pewne elementy gramatyki. Posiadał również słownik synonimów. Ostatnia wersja programu Kombi, to v. 4.0, która posiadała pełny edytor wektorowy m.in. z edycją tekstu po ścieżkach.
Wersje na Windows
Jak już wspomniałem, oba programy pracowały na komputerach Atari. W tamtych czasach – to Atari było 16-bitowe (z procesorem Motoroli), a tzw. PC-ty – jeszcze 8-bitowe (głównie z procesorem Intela). Rozwój systemu Windows oraz sprzętu opartego o procesory Intela spowodowały, że w roku 95 powstała realna możliwość napisania nowego programu już nie na Atari, a pod system Windows, który to program łączyłby oba wspomniane narzędzia, tj.: słownikowe i graficzne.
Do napisania tego programu wybrałem kompilator C++ firmy Borland v. 4.52 i w sierpniu 1996 r. rozpocząłem prace nad nowym programem. Przyjąłem przy tym założenie, że program połączy w sobie cechy wymienionych wcześniej programów, a więc będzie posiadał wygodny edytor grafik wektorowych oraz wysokiej jakości korektor ortograficzny. Po przyjęciu takich założeń niewiele nas dzieli od powiedzenia, że chcemy zrobić w pełni profesjonalny program do składu.
W konsekwencji – w kolejnych latach pojawiały się kolejne wersje pakietu. I tak:
- W sierpniu 98 roku światło dzienne ujrzała pierwsza komercyjna wersja – 2.0
- Sierpień 99 – wersja 3.0
- Sierpień 2000 – wersja 4.0 [1]
- Wrzesień 2001 – wersja 5.0
- Wrzesień 2002 – wersja 6.0
- Wrzesień 2004 - wersja 7.0
- Styczeń 2007 – wersja 8.0 [2]
W 2008 roku wydano ostatnią (8.034) wersję komercyjną. Później powstawały kolejne wersje na własny użytek, ale do roku 2018 nie były publikowane. W lipcu 2017 wznowiono prace nad programem i w efekcie powstała dziewiąta wersja komercyjna, o której napisałem we wcześniejszym artykule.
Stefan Nawrocki
- Więcej informacji o programie, wersja testowa: https://kombi.3n.com.pl
Źródło: 3n
