Kontrast - niedoceniany parametr projektora

Czemu kontrast jest tak ważny?

Według definicji, kontrast to różnica w jasności najjaśniejszego piksela obrazu do najciemniejszego piksela.

Innymi słowy, projektor o wysokim kontraście potrafi wygenerować głęboki czarny kolor oraz wyraźnie detale na ciemnym obrazie. Wysoki kontrast nadaje głębię i powoduje, że dwuwymiarowy obraz sprawia wrażenie przestrzennego.

Rodzaje kontrastu

W przypadku projektorów wielkość kontrastu podaje się najczęściej na dwa sposoby. Trzeci z nich – kontrast dynamiczny – dotyczy głównie projektorów LCD:

• Kontrast (on/off) – jest to stosunek jasności obrazu całkowicie białego (full on) do całkowicie czarnego (full off). Zaletą tej metody pomiaru jest wyeliminowanie światła płynącego z otoczenia.
• Kontrast ANSI – jest to kontrast zmierzony za pomocą szachownicy złożonej z 16 białych i czarnych prostokątów. Jasność pól jest mierzona jednocześnie, następnie średnia jasność pól białych jest dzielona przez średnią jasność pól czarnych. Wartość uzyskana dzięki tej metodzie jest bliższa rzeczywistej niż w przypadku kontrastu on/off. Minusem tej metody jest brak uwzględnienia światła z otoczenia, które może zakłócać wyniki pomiaru.
• Kontrast dynamiczny – stosowany tylko przy projektorach typu LCD (w dzisiejszych projektorach DLP nie stosuje się dynamicznych przesłon). Metoda ta została wprowadzona ze względu na ograniczenia technologii LCD – w tego typu projektorach światło zawsze w niewielkim stopniu jest wyświetlane przez lampę. Wynikiem tego zjawiska jest obniżenie wartości kontrastu. Sposobem na jego podwyższenie jest zastosowanie dynamicznej przesłony. W przypadku wyświetlania ciemnej sceny przesłona przymyka się i z lampy wydostaje się mniej światła, dzięki temu ciemny obraz jest jeszcze ciemniejszy. W przypadku jasnej sceny przesłona otwiera się i przepuszcza więcej światła.

Każda z metod ma swoje plusy i minusy. Należy jednak pamiętać, że dla tego samego projektora wartości mierzone różnymi metodami mogą mieć diametralnie inne wartości. Wartość kontrastu on/off będzie większa niż mierzonego metodą ANSI, a wielokrotnie większa może być wartość kontrastu dynamicznego. Przykładowo, większość projektorów kinowych w przedziale cenowym 3000-4000 zł o parametrach FullHD, 3D, 1500-2000 ANSI lumenów posiada wg. specyfikacji kontrast w okolicach 10 000:1. Jest to jednak wartość kontrastu dynamicznego, podczas gdy kontrast ANSI wynosi 500-800:1.

Jakiej wartości kontrastu szukać?

Wartość kontrastu, jakiej powinniśmy szukać w dużej mierze zależy od profilu zastosowania. Generalnie już projektor o wartości 500:1 (ANSI) potrafi wyświetlić wyraźny obraz. Taką wartością cechowały się projektory kinowe stosowane w pierwszej dekadzie XXI wieku. Obecnie nawet projektory kieszonkowe potrafią wyświetlić obraz o większym kontraście. Przykładem może być projektor kieszonkowy Philips PicoPix 2480, który generuje obraz o relatywnie niewielkiej jasności 80 lumenów, ale wartość kontrastu ANSI wynosi 1000:1. Dzięki temu obraz generowany przez niego jest bardzo szczegółowy.

W przypadku projektorów biurowych, gdy duża część wyświetlanych prezentacji wyświetlana jest w dzień wartość kontrastu powinna wynosić co najmniej 1000:1.

Do wyświetlenia szczegółowego obrazu w zaciemnionym pomieszczeniu wystarczający jest kontrast na poziomie 800:1. 

Jak poprawić jakość wyświetlanego obrazu?

Niezależnie od parametrów projektora, jakość obrazu wyświetlanego przez projektor można poprawić przez kilka prostych czynności.

Dostosowanie ustawień – praktycznie każdy nowoczesny projektor posiada szereg ustawień, które pozwalają na polepszenie jakości obrazu. Zwykle są to tryby wyświetlania obrazu (dynamiczny, kinowy, naturalny, sportowy itp.) Często też można dokonać korekcji koloru ściany, dzięki której wyświetlane kolory są bardziej naturalne.

Unikanie korekcji trapezowej – korekcja geometrii obrazu jest przydatną funkcją, zwłaszcza, jeśli nie ma możliwości ustawienia projektora na wprost ekranu. Powoduje jednak zniekształcenie obrazu, zwłaszcza na jego bokach, wynikające z rozciągania poszczególnych pikseli. Przy dłuższym oglądaniu może to powodować zmęczenie oczu.

Zaciemnienie pomieszczenia – podstawowe zalety wyświetlania w pomieszczeniu z niewielką ilością światła zewnętrznego to większa jasność i kontrast obrazu. Dodatkowe zalety to możliwość zmniejszenia maksymalnej jasności projektora, co obniża poblask i powoduje, że lampa mniej się grzeje.