Znikome przychody z reklamy, konkurencyjne rynki i postępujące zmiany w reklamie z mediów tradycyjnych na platformy mediów społecznościowych ciągle są źródłem wyzwań dla zrównoważonego rozwoju europejskich i eurazjatyckich mediów. W wielu przypadkach media w regionie muszą w większym stopniu polegać na funduszach rządowych. Ogółem środowisko operacyjne doświadcza także kultury autocenzury, jak podkreśla raport Media Sustainability Index (MSI) 2019 organizacji IREX na Europę i Eurazję.
Zaprenumeruj newsletterRaport MSI, będący w ostatnim roku publikacji, ocenia stan mediów poprzez pięć elementów, w tym środowisko prawne wolności słowa, jakość dziennikarstwa, pluralizm źródeł wiadomości, praktyki zarządzania mediami i skuteczność instytucji wsparcia. Jednak od zainicjowania raportu MSI w roku 2001 sposoby produkcji, szerzenia, konsumpcji i wykorzystania informacji uległy zmianie. W odpowiedzi na te przemiany organizacja IREX opracowała nowe podejście metodologiczne, którego celem jest odzwierciedlenie nowej epoki jednoczesnej produkcji, transmisji, konsumpcji i odgrywania roli przez jednostki w informacjach.
Jak wykazują badania, ulegające przemianom modele reklamowe zmusiły media w regionie do poszukiwania innych źródeł przychodu. Doprowadziło to do eksperymentów z tzw. crowdfundingiem i paywall na przykład w Rosji, ale także przyczyniło się do większego uzależnienia od funduszy rządowych. W Serbii jeden z panelistów przyznał, że proces reklam rządowych jest „oczywiście wykorzystywany jako sposób kontroli mediów". Paneliści w Kazachstanie zauważyli, że niektóre publikacje starają się unikać funduszy rządowych w celu zachowania niezależności redakcyjnej.
Reklama społecznościowa i internetowa cieszy się rosnącą popularnością, co przyczynia się do zmniejszania zapotrzebowania na reklamy w mediach tradycyjnych. Ankieta w Bułgarii wykazała, że Facebook i Google obejmują połowę rynku reklamy w internecie w tym kraju. Politycy z Ukrainy obierają za cel poważane strony z wiadomościami i publikują na nich reklamy banerowe kupowane przez narzędzie AdSense firmy Google, co może wywierać na czytelnikach wrażenie, że to publikacje same wybrały te reklamy.
Wpływy rządu, presja publiczna i strach przed karami napędzają autocenzurę w regionie. Oddział w Armenii podkreślił, że użytkownicy mediów społecznościowych obrażają dziennikarzy i bloggerów w internecie, co popycha ich do unikania omawiania pewnych tematów i osób. Dziennikarze z Azerbejdżanu uprawiają autocenzurę ze strachu przed prześladowaniami, a nawet więzieniem.
Źródło: IREX
