Polska nadal importuje z Rosji

- Za nami okres dynamicznego rozwoju gospodarczego na przełomie 2021/2022, a przed nami spodziewane pogorszenie koniunktury. Wysoki wzrost PKB w I kwartale 2022 powoduje, że średnioroczny PKB będzie w tym roku o ok. 4,7% wyższy niż w 2021. Niestety tempo wzrostu PKB w latach 2023-2024 będzie poniżej długofalowego trendu 3,5%. Jednym z czynników, które na to wpływają jest pogorszenie salda wymiany handlowej z zagranicą. Niepokoi rosnący w ostatnich 5 miesiącach w tempie ok. 1% m/m poziom inflacji bazowej. To sugeruje, że presja cenowa rozlewa się na coraz szerszą gamę towarów i usług. Uwaga Rady Polityki Pieniężnej w najbliższych miesiącach będzie zapewne skupiona na inflacji bazowej, a także dwucyfrowym wzroście płac w sytuacji bardzo niskiego bezrobocia oraz narastającym ujemnym bilansie w handlu zagranicznym – komentuje Stanisław Gomułka, główny ekonomista Business Centre Club.

Koszty transportu i energii powodują wzrost inflacji

Roczna stopa inflacji cen konsumpcyjnych pozostała wysoka w I kwartale 2022 roku, wzrastając z 8% w grudniu 2021 do 8,8% w styczniu, po czym nieco osłabła, ale utrzymała się na wysokim poziomie 8,1% w lutym 2022. Następnie ponownie przyspieszyła aż do 10,2% w marcu, według wskaźnika cen konsumpcyjnych. Oznacza to, że inflacja w Polsce była w marcu wyższa niż średnia w strefie euro wynosząca 7,4%. W ostatnim kwartale 2021 r. obserwowaliśmy taką samą sytuację, kiedy średnia w strefie euro wynosiła 5%, a w Polsce – 8%.

Inflacja oparta na krajowym wskaźniku cen konsumpcyjnych nadal rosła w kwietniu, do 12,4% z 11% w marcu, podczas gdy inflacja bazowa, po wyłączeniu zmiennych cen żywności i energii, wzrosła do 7,7%. Wysoka stopa inflacji była w dużej mierze wynikiem rosnących cen transportu, które wzrosły o 24,1% w marcu i 21,1% w kwietniu tego roku, oraz mediów (czynsz, woda, elektryczność, gaz i inne źródła energii), które wzrosły odpowiednio o 17,7% i 19,5% w tych dwóch miesiącach. Ceny żywności i napojów bezalkoholowych, które mają największe znaczenie w koszyku dóbr i usług, rosły w tempie: 9,2% w marcu i 12,7% w kwietniu. Z kolei ceny usług z zakresu rekreacji i kultury wzrosły o 7,4% i 9,3%, a restauracji i hoteli o 12,7% i 14,1%.

Polska wciąż kupuje towary od Rosji

Wartość sprzedaży towarów wyniosła 33,1 miliardów dolarów w marcu 2022 roku i 90 miliardów dolarów w I kwartale 2022, wzrastając o 9,3% r/r z 89,1 miliardów dolarów w IV kwartale 2021. Zdaniem analityków CEIC z ISI Emerging Markets Group ma to związek z kontynuacją globalnego ożywienia gospodarczego po pandemii, a co za tym idzie – wzrostem cen i wolumenu eksportu. Do Niemiec, czyli głównego rynku zbytu dla polskich towarów, dostarczono w pierwszym kwartale dobra o wartości 25 miliardów dolarów, co oznacza wzrost o 7,3% r/r. Wartość eksportu do Czech wzrosła o 24,4% r/r do 5,6 miliardów dolarów, do Francji – o 10,2% r/r do 5,4 miliardów dolarów, a do Wielkiej Brytanii – o 18% r/r do 4,6 miliardów dolarów. Eksport maszyn i urządzeń transportowych, czyli największej kategorii produktów eksportowych Polski, wzrósł o 2,85% r/r do 20,5 miliardów dolarów w okresie styczeń-luty 2022 r., podczas gdy eksport towarów przemysłowych wzrósł o 17,7% r/r do 10,8 miliardów dolarów w tym samym okresie.

Wartość importowanych towarów wyniosła 37,6 miliardów dolarów w marcu i 97,6 miliardów dolarów w całym I kwartale 2022, wzrastając o 22,6%, co było skutkiem popytu krajowego i wyższych cen. Import z Rosji, wcześniej jednego z głównych dostawców do Polski, w I kwartale wyniósł 7,3 miliardów dolarów i wzrósł o 92,1% r/r. Dane te pochodzą w głównej mierze z okresu przed inwazją na Ukrainę. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w styczniu 2022 wartość surowców takich jak ropa naftowa czy olej wyniosła 3,4 miliardów złotych, a w marcu – 5,8 miliardów złotych. Rosja jest trzecim krajem, z którego Polska importuje najwięcej towarów pod względem wartości. W marcu kupiliśmy od Rosji aż o 65% więcej ropy niż w analogicznym miesiącu w roku poprzednim. W 2021 roku import z Rosji wyniósł 77,8 miliardów złotych i odpowiadał 6% całkowitego importu w Polsce. Jak podkreślają eksperci CEIC z ISI Emerging Markets Group sankcje nałożone na kraj rządzony przez Władimira Putina mogą przyczynić się do ograniczenia współpracy handlowej. Całkowite uniezależnienie się od rosyjskiego importu możliwe będzie tylko w przypadku zwiększenia dostaw z innych krajów. To jednak to wiąże się ze wzrostem cen, co mając na uwadze rosnącą inflację, dodatkowo uderzy w polskich konsumentów.

Deficyt budżetowy Polski maleje, rosną dochody z podatków

W całym 2021 roku Polska osiągnęła deficyt budżetowy w wysokości 26,3 miliardów złotych – spadek z prawie 85 miliardów złotych w 2020 roku. Według danych budżetowych Ministerstwa Finansów, w I kwartale 2022 Polska odnotowała deficyt budżetowy w wysokości 267,5 milionów złotych (w ujęciu rocznym), który był znacznie mniejszy niż w I kwartale 2021 r. kiedy wyniósł 3,4 mld złotych. Według analiz ekspertów z ISI Emerging Markets Group wynikało to głównie z większych wpływów podatkowych co ma związek z wprowadzeniem „Polskiego Ładu”. Dochody budżetu państwa w I kwartale 2022 roku wyniosły 120,1 miliardów złotych, co oznacza wzrost o 18,8% r/r. Dochody podatkowe, które stanowiły ok. 92% dochodów ogółem, wzrosły o 20,5% r/r do 111 miliardów złotych w I kw. 2022 r.

Najnowsza edycja raportu CEIC „Poland Economy in a Snapshot” zawiera dane za pierwszy kwartał 2022 roku. Eksperci i analitycy CEIC z ISI Emerging Markets Group przedstawiają sytuację makroekonomiczną Polski, a także zwracają uwagę na najważniejsze trendy oraz prognozy. Zebrane informacje pozwolą ocenić bieżący stan polskiej gospodarki w świetle obecnej sytuacji geopolitycznej i trwającego konfliktu zbrojnego w Ukrainie.