Poradnik: Jak ocenić wytrzymałość banera?

Baner to troche bazarowe określenie, ale trudno w języku polskim znaleźć bardziej popularne czy właściwe na ten rodzaj nośnika druku. Pozostanę więc przy tym określeniu, mając na myśli tkaniny winylowe typu: frontlit, backlit, blockout, mesh. Poza siatką (mesh), która zawsze jest powlekana z uwagi na proces produkcji, możemy rozróżnić 3 rodzaje banerów: powlekane (jedno- i dwustronnie, laminowane i od niedawna dostępne w Polsce semi-powlekane, tj. łączące pewien znikomy proces powlekania i laminowana na gorąco.

Najtrwalsze, najszlachetniejsze (ale i najdroższe) są media powlekane (two side coated). W procesie technologicznym, wewnętrzna siatka poliestrowa jest zatapiana w płynnym winylu, niejako wulkanizując się z nim i tworząc jedną, trudno rozrywalną strukturę. Baner taki charakteryzuje się dużą elastycznością, wysoką odpornością na wahania temperatur, długim okresem trwałości, nie wykazuje efektu rozwarstwienia.

Pewnym odłamem banerów stricte powlekanych są jednostronnie powlekane - tj. płynnie zalana siatka poliestrowa z jednej strony, zgrzana z drugiej strony z twardą folią PCV (one side coated).

W dalszej części poruszę temat tego, czemu banery różnią się czasem znacznie między sobą i niektóre można rwać dosłownie w rękach.

Banery laminowane są uniwersalnym, bardzo często stosowanym nośnikiem druku. Proces technologiczny polega na połączeniu trzech warstw materiału: wewnętrznej siatki poliestrowej i obustronnie twardej folii PCV. Odbywa się to poprzez przepuszczenie materiału pomiędzy olbrzymymi wałkami, które pod dużym naciskiem na gorąco, sprasowują ze sobą 3 warstwy materiału. Banery w tej technologii są stosunkowo tanim nośnikiem, charakteryzują się sporą sztywnością, dedykowanym krótkotrwałym czasem ekspozycji, dużą podatnością na uszkodzenie/rozerwanie przy sporych wahaniach temperatur a wręcz zabójcze są dla nich ekstremalnie niskie temperatury. Może występować wtedy efekt rozwarstwienia czy też pękania folii PCV.

Najmłodszym rodzajem banera, są tzw. semi-powlekane, które de facto zwać się powinny semi-laminowane lub pseudo-powlekane. Niestety nomenklatura banera semi-powlekanego przyjęła się w Polsce i jako taka funkcjonuje wśród dostawców, drukarzy, odbiorców. Materiały te łączą w sobie szlachetność powierzchni znaną z materiałów powlekanych z zauważalną sztywnością i mniejszą odpornością na warunki zewnętrzne materiałów stricte laminowanych. Produkcja materiału semi-powlekanego, polega na laminowaniu na gorąco z dociskiem (jak przy materiałach laminowanych) wypełnianiając dodatkowo wnętrze poliuretanem, co wygładza powierzchnie, uszlachetnia ją i nadaje jej tzw. "smooth finish". Niestety użycie poliuretanu niesie ze sobą ryzyko delaminacji (rozwarstwienia), gdyż zmienia on swoją objętość pod wpływem zmian temperatur.

Możemy wybierać więc spośród materiałów szlachetnych, bardzo trwałych, ale droższych w zakupie a materiałów ekonomicznych, tanich, ale podatnych na uszkodzenia i o małej trwałości. Możemy też zadowolić się materiałem "udającym" powlekany, choć de facto cały czas laminowanym.

Jednym z najistotniejszych czynników wytrzymałości banera, jest zastosowana wewnętrzna przędza poliestrowa. Mało kto zwraca na to uwagę a jest to wymierna, bardzo odczuwalna wartość, która determinuje jakość materiału.

Wyróżniamy 2 główne parametry oceny nitki: grubość i splot. Grubość nitki, a co za tym z reguły idzie - jej wytrzymałość pokazuje parametr Dtex, np. 1000x1000; 300x500; 500x800 itd. Jest to grubość nitki po wątku i osnowie. Im wyższa, tym nitka mocniejsza więc materiał trudniej rozerwać. Podobnie z gęstością splotu, która im większa, tym daje nam więcej pewności, że materiał będzie trwały w okresie ekspozycji. Gęstość splotu oznacza się ilością nitek na cal (czasem na centymetr) po wątku i osnowie, np. 18x18; 9x10 czy 12x13.

Ważnym parametrem o którym warto wspomnieć jest adhezja, czyli siłą z jaką wierzchnia warstwa folii PCV wiąże się z włóknem siatki poliestrowej.

Te główne parametry określają nam jakość używanego materiału. Zdarza się często sytuacja, kiedy zestawiamy obok siebie 2 materiały od różnych dostawców, oba wyglądają podobnie, oba są matowe, mają jednakową gramaturę a ich cena jest drastycznie różna. Warto sprawdzić wtedy grubość włókna i gęstość splotu, aby przekonać się skąd te różnice cenowe.

Czasem spotyka się jeszcze podłoża (mesh), które by wyglądały szlachetnie są "spulchniane" sztucznie środkami chemicznymi, np. karbonian wapnia. Im więcej specyfiku w składzie materiału, tym najczęściej mniej wartościowego winylu, ale percepcja materiału lepsza.

Bardzo skrótowo przedstawiam tę charakterystykę, wierząc, iż pomoże to dobrać odpowiedni materiał do wykonywanej pracy i wyjaśni kwestię takiej różnorodności mediów na rynku w tak czasem nieprawdopodobnych cenach.

Większość powyższych informacji technicznych można zdobyć czytając kartę charakterystyki produktu, która powinna być zawsze udostępniona przez dystrybutora. Rekomenduję taką lekturkę przed każdym użyciem materiału, którego nie znamy lub chcemy upewnić się co do jego jakości i trwałości.