Przygotowanie prac i plików do druku (3): Ulotki składane - cz.2

Wymiary skrzydełek

Pro­jek­tu­jąc ulotkę należy jed­no­cze­śnie zapro­jek­to­wać wła­ściwy spo­sób jej fal­co­wa­nia i zgod­nie z nim zwy­mia­ro­wać ulotkę, a schemat fal­co­wa­nia prze­ka­zać dru­karni razem z pli­kiem produkcyjnym

Ist­nieją cztery rodzaje fal­co­wa­nia rów­no­le­głego i pro­jek­tu­jąc ulotkę skła­daną, należy doko­nać świa­do­mego wyboru jed­nego z nich i pod tym kątem przy­go­to­wać publikację.

Rzecz omó­wimy na przy­kła­dzie popu­lar­nego tryp­tyku, czyli ulotki A4 skła­da­nej na trzy. Ulotkę tę możemy poskła­dać w dwo­jaki sposób:

• w har­mo­nijkę (fal­co­wa­nie rów­no­le­gle harmonijkowe):

• i w roladkę (fal­co­wa­nie rów­no­le­głe obejmujące):

Przy fal­co­wa­niu har­mo­nij­ko­wym wszyst­kie skrzy­dełka mogą mieć tę samą sze­ro­kość, czyli dla for­matu ulotki po roz­ło­że­niu 297×210, sze­ro­kość poje­dyn­czego skrzy­dełka będzie wyno­siła 99 mm:

Przy fal­co­wa­niu obej­mu­ją­cym, zewnętrzne skrzy­dełka (strony 1-4 i 3-6) mają tę samą sze­ro­kość, a skrzy­dełko, które wcho­dzi do środka (strony 2-5) musi mieć sze­ro­kość o ok. 2 mm mniej­szą. W prze­ciw­nym wypadku ulotka nie poskłada się pra­wi­dłowo, gdyż to skrzy­dełko, wła­śnie ze względu na gru­bość papieru nie będzie miało wystar­cza­jąco dużo miej­sca i się wygnie.

W tej sytu­acji mamy dwa wyj­ścia. Jeżeli chcemy aby ulotka po roz­ło­że­niu miała nadal wymiar 297×210, sze­ro­kość każ­dego ze skrzy­de­łek zewnętrz­nych musi wyno­sić +- 99,5 mm, a sze­ro­kość skrzy­dełka wewnętrz­nego 98 mm.

W prak­tyce jed­nak nie bawimy się w apte­ka­rzy i zacho­wu­jemy wymiar ulotki po zło­że­niu 99×210, a skrzy­dełko wewnętrzne skra­camy o 2 mm na sze­ro­ko­ści, do wymiaru 97mm. W efek­cie ulotka po roz­ło­że­niu ma wymiar 295×210 mm:

Zasada ta obo­wią­zuje dla wszyst­kich ulo­tek z fal­co­wa­niem obej­mu­ją­cym, bez względu na ilość zła­mów. Pamię­tajmy więc:

w ulotce fal­co­wa­nej obej­mu­jąco, sze­ro­kość skrzy­de­łek zewnętrz­nych jest jed­na­kowa i równa się sze­ro­ko­ści pro­duktu goto­wego po zło­że­niu, nato­miast każda kolejne skrzy­dełko wewnętrzne ma sze­ro­kość mniej­szą od poprzed­niego o +-2 mm. Ostat­nie skrzy­dełko zaś, ma sze­ro­kość mniej­szą od +- 1,5 mm od poprzedniego.

Kory­gu­jąc wymiar skrzy­de­łek kom­pen­su­jemy w ten spo­sób gru­bość papieru. Jasno przed­sta­wia to sche­mat fal­co­wa­nia dla ulotki z sze­ścioma skrzy­deł­kami. Po zło­że­niu ulotka ta będzie miała sze­ro­kość 100 mm, a po roz­ło­że­niu 580,5 mm:

Przy fal­co­wa­niu rów­no­le­głym zwy­kłym, zna­nym jako „na pól i na pół”, wyko­ny­wa­nym zawsze w poło­wie zła­my­wa­nego arku­sza obo­wią­zuje podobna zasada kory­go­wa­nia sze­ro­ko­ści łamu, jak przy fal­co­wa­niu obejmującym:

Przy fal­co­wa­niu rów­no­le­głym obwo­lu­to­wym, zna­nym jako „skła­da­nie w ołta­rzyk”, suma sze­ro­ko­ści skrzy­de­łek bocz­nych winna być o 2 mm mniej­sza od łamu środkowego:

Ctr-C, Ctr-V, czyli podziel się wiedzą

Na koniec zachę­cam jak zwy­kle, aby wie­dzę z dzi­siej­szego spo­tka­nia zacho­chli­ko­wać w swoim desi­gner­skim kaje­cie i dzie­lić się nią na lewo i prawo. W cho­chli­ko­wym świe­cie obo­wią­zuje bowiem reguła, że hoj­ność w dawa­niu owo­cuje jesz­cze hoj­niej­szym otrzymywaniem.

1. W fal­co­wa­niu har­mo­nij­ko­wym sze­ro­kość wszyst­kich łamów może być jednakowa.
2. W fal­co­wa­niu obej­mu­ją­cym, jed­na­kowe są sze­ro­ko­ści łamów zewnętrz­nych, a sze­ro­kość łamów wewnętrz­nych zmniej­sza się o 2 mm, wraz z każ­dym kolej­nym skrzy­deł­kiem. Ostatni łam jest mniej­szy o 1,5 mm od poprzedniego.
3. W fal­co­wa­niu zwy­kłym obo­wią­zuje podobna zasada korek­cji sze­ro­ko­ści skrzy­de­łek jak w fal­co­wa­niu obejmującym.
4. W fal­co­wa­niu obwo­lu­to­wym suma sze­ro­ko­ści skrzy­de­łek bocz­nych powinna być o ok. 2 mm mniej­sza od sze­ro­ko­ści łamu środkowego.

Z cho­chli­ko­wym pozdro­wie­niem
Andrzej Gołąb