prawo pracy: najnowsze artykuły

W 2025 roku Święto Narodowe Trzeciego Maja przypada w sobotę. Zgodnie z Kodeksem pracy każde święto występujące w dniu innym niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. W konsekwencji pracodawcy zobowiązani są odpowiednio zaplanować czas pracy tak, aby nie doszło do jego przekroczenia. Szczególne znaczenie ma to w przypadku pracowników wykonujących pracę w stałym rozkładzie od poniedziałku do piątku – dla nich 3 maja nie oznacza automatycznego dnia wolnego, ale generuje obowiązek wyznaczenia dodatkowego dnia wolnego w innym terminie.

Wg. danych International Labour Organization¹ na całym świecie pracuje około 3,5 miliarda osób, z czego szacuje się, że 10-15% to freelancerzy co stanowi od 300-500 milionów pracowników. Badania Eurostatu², McKinsey³ oraz Upwork⁴ wskazują, że rośnie liczba wolnych strzelców zarówno w Europie, Stanach Zjednoczonych jak i całym świecie. Ich znaczenie na rynku pracy jest coraz większe, co wymusza na rządach poszczególnych krajów wdrażanie regulacji w zakresie opodatkowania, prawa pracy oraz ubezpieczeń zdrowotnych i społecznych dla freelancerów. 

Zatrudnianie obcokrajowców, zwłaszcza w zawodach, w których brakuje rąk do pracy i wykwalifikowanej siły roboczej, może być sposobem na częściowe uzupełnienie niedoborów kadrowych, z którymi coraz częściej borykają się polscy pracodawcy. Choć firmy apelują o maksymalne ułatwienie tego procesu, to proponowana przez rząd strategia migracyjna podkreśla raczej potrzebę kontrolowania napływu migrantów.

Hiszpański rząd przyjął projekt ustawy o skróceniu tygodniowego czasu pracy, który może wejść w życie już w przyszłym roku. Polska również rozważa podobne rozwiązanie, biorąc pod uwagę dwa modele: 4 dni pracy po 8 godzin lub 5 dni pracy po 7 godzin. Aż 68 proc. Polaków preferuje pierwszą opcję. Skrócenie czasu pracy mogłoby pomóc rozwiązać problem wypalenia zawodowego, który w mniejszym lub większym stopniu dotyka już 78,3 proc. z nas. Kluczem do zachowania lub nawet zwiększenia efektywności pracy mimo skrócenia jej czasu są nowe technologie, w tym sztuczna inteligencja, która jednak nie budzi zaufania Polaków.

Za niespełna półtora roku do polskiego prawa powinna zostać wdrożona dyrektywa o jawności wynagrodzeń, która nałoży na pracodawców obowiązek informowania kandydatów do pracy o widełkach płacowych dla oferowanych stanowisk. Także każdy zatrudniony pracownik będzie miał prawo do informacji na temat średnich wynagrodzeń osób zajmujących podobne stanowiska lub wykonujących pracę o tej samej wartości. Dla pracodawców oznacza to konieczność usystematyzowania siatki płac, a także – w niektórych przypadkach – ich raportowania.

Zmiany w prawie, z jakimi mamy do czynienia w nowym roku, można podzielić na cztery główne nurty. Spójrzmy co, dla kogo i jak się zmieniło. Czy więcej jest zmian in plus czy in minus?

Od 1 stycznia 2025 r. pracownicy wykonujący swoje obowiązki w godzinach nocnych mogą spodziewać się wyższego dodatku za pracę. Zmiana ta jest związana z podniesieniem w Polsce poziomu minimalnego wynagrodzenia, które od stycznia 2025 roku wzrośnie do wysokości 4626 zł brutto. Nowa minimalna stawka godzinowa wyniesie 30,20 zł brutto, co również wpływa na wysokość tzw. dodatku nocnego.

Komisja Europejska chce za pomocą nowych przepisów poprawić warunki zatrudnienia osób pracujących w gospodarce zleceniowej. Przyjęta w połowie października dyrektywa zakłada, że osoby zatrudniane przez platformy nie mogą być bezzasadnie traktowane jako osoby samozatrudnione i wprowadza domniemanie stosunku pracy, zwłaszcza jeśli istnieją ku temu przesłanki. Polska ma dwa lata na wdrożenie przepisów. – Cała istota sporu polega na tym, czy rozszerzać to domniemanie stosunku pracy na wszystkich zatrudnionych w naszym kraju – ocenia Marcin Stanecki, Główny Inspektor Pracy.

Nowa dyrektywa unijna dotycząca form zatrudnienia, która ma na celu poprawę warunków pracy, umożliwi wkrótce urzędnikowi PIP autorytarne podejmowanie decyzji czy osoba świadcząca pracę w ramach umowy B2B nie jest przypadkiem pracownikiem. Jeśli uzna że tak, będzie miał prawo do wydania nakazu zmiany umowy B2B, umowy zlecania czy umowy o dzieło na umowę o pracę.

Zgodnie z danymi zebranymi przez polską firmę doradczą Conperio, specjalizującą się w problematyce absencji chorobowych, nieprawidłowości w wykorzystywaniu zwolnień lekarskich w czerwcu stanowiły 35%. Uwaga! Aż 20% skontrolowanych pracowników przebywało na L4 będąc pod wpływem alkoholu!