Z cyklu: Z pamiętnika Chochlika

Wykazywanie błędów typograficznych wykracza nie tylko poza zakres obowiązków rutynowego kontrolingu plików produkcyjnych w drukarni, ale w pewnych sytuacjach może nawet być odebrane przez Klienta, jako próba wymądrzania się i wtrącania w nieswoje sprawy. Wykorzystam więc chochlikowe łamy aby wyżalić się raz a dobrze i dokonać przeglądu najczęściej spotykanych błędów składu w weryfikowanych do druku pracach.

Zauroczeni wypowiedziami niektórych typografów możemy ulec złudzeniu, iż przygotowując publikację do druku poruszamy się w obszarze Sztuki, pisanej przez sporej wielkości literę S. Na co dzień trudno jednak w to uwierzyć. Podobno wszystkiemu winny jest czas, a raczej jego brak, gdyż zarówno za uchem czytelnika książki jak i jej detepowca, kukułka zegara skrzeczy na okrągło: dead-line, dead-line, dead-line, dead-line...*

Miało być o typografii, a przez cztery tygodnie nie opuszczaliśmy Biura Obsługi Klienta, precyzując do bólu parametry techniczne publikacji, którą powierzono nam w opiekę. Uwierzcie mi jednak, że nie był to czas zmarnowany. Wylewając kilka kropel potu na starcie, unikniemy morza łez na mecie.

W gospodarce rynkowej przemysł opakowaniowy święci nieustanne triumfy. W dobie ciągłe przewagi podaży nad popytem odpowiednie opakowanie może zadecydować o wyborze danego produktu przez Klienta. Czy analogiczna prawidłowość dotyczy także rynku księgarskiego, tego nie wiem. Z pewnością jednak klienci zakładów poligraficznych coraz większą wagę przywiązują do wizualnych walorów zlecanych do druku książek.

Szanowny Kliencie. Pewno wydaje Ci się, że możesz wreszcie stanąć przed obliczem naszych przemiłych Pań z kalkulacji i z podniesionym czołem spojrzeć im głęboko w sześcioro oczu zgrupowanych w trzy powabne pary. Być może jesteś nawet zdecydowany oznajmić im dumnie: Pani Grażyno, Pani Joanno, Pani Anno – posiadam komplet danych potrzebnych do zrobienia rzetelnej, acz przyjaznej Klientowi kalkulacji na druk książki. Która z Pań zechce mnie obsłużyć?

Potrafimy już wstępnie oszacować ilość stron w naszej książce. Za nim jednak obliczenia te podamy do publicznej wiadomości, warto dokonać jeszcze jednej weryfikacji. Dla optymalizacji kosztów produkcji znaczenie ma bowiem zarówno konkretna liczba stron, jak i ich rozmieszczenie na poszczególnych arkuszach.

Typografię trzeba pokochać, albo czym prędzej zmienić zawód. Jak inaczej znieść bowiem panujący w niej zamęt. Autor pisze w arkuszach autorskich, redaktor liczy w arkuszach wydawniczych, a drukarz drukuje w arkuszach drukarskich. Grafik składa w cycerach, kwadratach i punktach, ale krajacz tnie już w milimetrach. Nikt nie ma zaufania do symboli formatów "bo można się tylko na nich przejechać". No i te przywoływane do znudzenia wdowy, szewce i bękarty....

Pomiędzy arkuszem wydawniczym a arkuszem drukarskim, do którego musi być sprowadzona każda pozycja drukowana, istnieje pewien związek. Wprawdzie kryterium decydującym o ilości znaków na jednej stronie książki jest zazwyczaj czytelność tekstu, dobrana odpowiednio do rodzaju publikacji i typu czytelnika, ale w praktyce bywa różnie. Raz tekst trzeba upychać na maksa, a raz na maksa go napompować.

"Książka nie jest już jedyną postacią słowa drukowanego. Znaczną część istotnych treści publikuje się dzisiaj w formie gazet, czasopism, reklam [...] a produkcja krojów pisma, wymyślanie nowych czcionek dochodzi do absurdu. Można dostrzec cała masę małych i malutkich kierunków, z których każdy błądzi na swój sposób".

Dziś zamykamy temat nadmiaru w poligrafii, przy okazji rozprawiając się ostatecznie z paroma zagadnieniami, które wlokły się za nami jak przysłowiowy smród za samoobroną. Po raz ostatni w tym cyklu bierzemy pod lupę techniczne niuanse tworzenia plików wynikowych, by już za tydzień nasze chochlikowe zainteresowania skierować ostatecznie ku królowej nauk poligraficznych - czyli Typografii.