Użytkownik chochlikdrukarski: najnowsze artykuły

„Projektowanie znaczków różni się nieco od innych typów projektowania i dla niektórych grafików jest to niewygodne zajęcie. Kilku znanych medialnie grafików próbowało tego fachu i zdarzały się im pojedyncze realizacje, ale później do tego nigdy nie wracali. Jest to bowiem praca dość specyficzna”. Aby przybliżyć jej tajniki, w miejsce tradycyjnego felietonu poligraficznego, publikujemy dziś wywiad, który przeprowadziłem z jednym z czołowych projektantów znaczków pocztowych, panem Andrzejem Gosikiem.

Podejmując się opisu dowolnego fragmentu rzeczywistości, zarówno tej zewnętrznej – postrzeganej zmysłami, jak i wewnętrznej – psychologicznej, wcielamy się niejako w rolę biblijnego Adama. Czyż nie podstawowym jego właśnie zadaniem, było nazwanie i pogrupowanie porozrzucanych po rajskim ogrodzie obiektów zaledwie co powstałego z nicości świata?

Proroctwa na temat rychłego końca offsetu i dyskusje o jego wyższości nad drukiem cyfrowym towarzyszyły mojej pracy zawodowej praktycznie od początku. Mijały dekady, zmieniały się pokolenia, a obie technologie jak istniały, tak istnieją i czują się całkiem nieźle. Wydaje się nawet, iż żyją w specyficznej symbiozie, karmiąc się sobą nawzajem. Tak więc rozpatrywanie druku cyfrowego w opozycji do druku offsetowego nie ma większego sensu, gdyż każda z tych technik ma swoje atuty, a druk cyfrowy w miarę upływu lat znajduje optymalne dla siebie miejsce w szeregu.

Dziś prezen­tuję subiek­ty­wny wybór głównych błędów składu, z jakimi spotkałem się w trak­cie „obcow­a­nia” z plikami pro­duk­cyjnymi przesyłanymi do druku przez klien­tów drukarni, w której spędz­iłem prawie połowę życia. Mowa o plikach wynikowych, czyli uznanych przez ich twór­ców za gotowe do druku. Lista obe­j­muje jedynie te błędy, które mimo upływu lat i dwukrot­nej wymi­any pokole­niowej pow­tarzały się najczęściej..

Wpro­wa­dza­jąc tekst do kom­pu­tera, warto zadbać samemu o wyko­na­nie jego wstęp­nej korekty, nato­miast żadną miarą nie należy rezy­gno­wać z pro­fe­sjo­nal­nej korekty sty­li­stycz­nej i redak­cji języ­ko­wej, co nie­stety staje się obec­nie dość czę­stym zja­wi­skiem. Pamię­tajmy, że źle rozu­miana oszczęd­ność kosz­tów, jaką kusi idea self-publishingu, odbić się może nega­tyw­nie na jako­ści pro­duktu final­nego, a tym samym na powo­dze­niu całego przedsięwzięcia.

Przez ostatnie kilka lat w kręgach osób i instytucji związanych ze słowem pisanym, poligrafią i działalnością wydawniczą dużą popularnością cieszy się tzw. self-publishing. Istotą tego zjawiska jest próba maksymalnego wyeliminowania z procesu wydawniczego wszelkiej maści pośredników, w tym przede wszystkim tradycyjnych wydawnictw i dystrybutorów, którzy za swoje usługi pobierają odpowiednie marże, często pochłaniające lwią część przychodu ze sprzedaży.

Ist­nieje wśród typo­gra­fów prze­ko­na­nie, iż na osta­teczną czy­tel­ność i piękno składu wpływ mają nie tyle obiekty wydru­ko­wane, co prze­strzeń pomię­dzy nimi. Podob­nie jak pustka jest pod­stawą formy, świa­tło  pomię­dzy wier­szami, wyra­zami i zna­kami jest pod­stawą typo­gra­fii. Idąc tym tro­pem, zaj­miemy się dziś odstę­pami mię­dzy­zna­ko­wymi i mię­dzy­wy­ra­zo­wymi, które wła­śnie ze świa­tła są zbudowane.

Skoro znamy już ilość zna­ków naszej publi­ka­cji i pod­ję­li­śmy także decy­zję co do wyboru kro­jów pisma, któ­rymi skła­dać będziemy poszcze­gólne czę­ści tek­stu, zgod­nie z zasadą od ogółu do szcze­gółu, przy­szła teraz pora na dobór wiel­ko­ści czyli stop­nia pisma i odle­gło­ści pomię­dzy poszcze­gól­nymi wier­szami tek­stu, zwa­nej inter­li­nią. Parę słów poświę­cimy także, tajem­ni­czo brzmią­cej „wyso­ko­ści x”.

Typo­graf two­rząc dany krój, prze­waż­nie pło­dzi od razu kilka lub kil­ka­na­ście jego odmian, powo­łu­jąc w ten spo­sób do życia rodzinę kro­jów, która (jak to rodzina) pod jed­nym dachem i jedną nazwą, kryje osob­ni­ków prze­róż­nego auto­ra­mentu, postury i cha­rak­teru. Spójrzmy na nich z podob­nego punktu widze­nia, z jakiego oce­niają się nawza­jem człon­ko­wie typo­wej, kocha­ją­cej się oczy­wi­ście, rodziny ludzkiej.

Obję­tość skryptu autor­skiego wyra­żona w arku­szach wydaw­ni­czych bądź w arku­szach autor­skich, to z pew­no­ścią naj­istot­niej­szy czyn­nik, mający wpływ na koń­cową obję­tość publi­ka­cji. Ale to dopiero począ­tek kło­po­tów. Po zakwa­li­fi­ko­wa­niu mate­ria­łów do reali­za­cji, na scenę wkra­cza pro­jek­tant. Jego zada­niem jest nada­nie dziełu okre­ślo­nej postaci typo­gra­ficz­nej, w któ­rej ujrzy ona świa­tło dzienne.