W Polsce jest blisko 2500 gmin. Każda z nich ma możliwość uchwalenia swojego prawa lokalnego dotyczącego reklam, ogrodzeń i obiektów małej architektury. Dotychczas niewiele ponad 40 gmin uchwaliło uchwały krajobrazowe, nie zawsze skutecznie.
Zaprenumeruj newsletterJest wiele powodów, dla których tak niewiele urzędów zdecydowało się na podjęcie wyzwania wprowadzenia uchwał krajobrazowych:
- Nie każda gmina ma taką potrzebę. Edukując lokalny rynek i wskazując dobre praktyki można osiągnąć pożądany efekt. Poza tym istnieje prawo budowlane, które w niektórych przypadkach jest dobrym i wystarczającym narzędziem.
- Wątpliwości budzi zgodność ustawy krajobrazowej z Konstytucją.
- Większość samorządów obawia się, że uchwały mogą uderzyć w lokalnych przedsiębiorców.
- Przepisy ustawy krajobrazowej są niejasne zaś procedura skomplikowana.
- Przeprowadzenie procesu uchwały jest kosztowne.
Dlaczego zatem część gmin podejmuje decyzję o przygotowaniu i głosowaniu uchwały?
Spotkałem się z różnymi motywacjami. Oczywiście dla dużych miast sprawą najistotniejszą jest uporządkowanie przestrzeni publicznej z nadmiaru reklam. Tu jednak wiele gmin popełnia błąd w jednakowy sposób traktując reklamy nielegalne i te ustawione zgodnie z obowiązującym prawem np. na podstawie pozwolenia na budowę.
Można też czasem odnieść wrażenie, że niektóre gminy uchwalają nowe prawo głównie po to, aby móc pobierać opłatę reklamową, czy też - jak ma to miejsce w przypadku Gdańska – wprost zarządzać rynkiem reklamy na swoim terenie. Ten kierunek bardzo przypomina sposób działania samorządów dużych miast w Niemczech, które wybudowały własne nośniki reklamy zewnętrznej i zaczęły prowadzić działalność konkurencyjną względem komercyjnych firm outdoorowych. To postępowanie zostało zakwalifikowane przez Unię Europejską jako niezgodne z prawem. W efekcie miasta musiały sprzedać posiadane nośniki.
Wśród miast G8 (ośmiu największych miast w Polsce) uchwały przegłosowały kolejno: Łódź, Gdańsk, Warszawa i Kraków.
Inne duże miasta to Opole, Sopot, Gdynia, Leszno, Cieszyn, Tarnów, Nowy Targ, Nowy Sącz, Ciechanów. Ciechanów to pierwsze w ogóle miasto z uchwałą krajobrazową, a zarazem pierwsze miasto, które uchwaliło opłatę reklamową i które wkrótce potem, pod naciskiem przedsiębiorców i mieszkańców, ją uchyliło.
Ciekawy jest również przypadek Gdyni, która uchwałę krajobrazową posiadała najkrócej. Jest pierwszym miastem, które tak szybko swoją uchwałę uchyliło.
23 czerwca 2021 r. gdyńscy radni jednogłośnie przyjęli regulacje uchwały krajobrazowej, mimo wielu krytycznych głosów zgłaszanych przez przedsiębiorców. Wojewoda Pomorski nie skorzystał z prawa wydania rozstrzygnięcia nadzorczego, mimo że dokument zawierał wiele błędów. Jednak zaskarżył ją do WSA.
Prezydent Gdyni Wojciech Szczurek zdecydował, że uchwałę trzeba poprawić. 25 sierpnia 2021 r. radni miasta uchylili uchwałę w całości. Żaden radny nie był przeciwny uchyleniu uchwały.
Źródło: Izba Gospodarcza Reklamy Zewnętrznej
