logo
WIEDZA
Polska reklama i poligrafiaWIEDZA

Umowy prawa autorskiego w sektorze kreatywnym

   02.05.2023, przeczytano 1538 razy
ilustracja
fot. Riccardo Annandale / Unsplash

Zawieranie umów prawa autorskiego jest nieodłącznym elementem pracy w sektorze kreatywnym. Wcześniej czy później przyjdzie Ci zmierzyć się z umowami prawa autorskiego, dlatego im szybciej dowiesz się czym one są i co powinny zawierać, tym lepiej. Jakie umowy prawa autorskiego powinien znać każdy kreatywny? Czym jest umowa o przeniesienie majątkowych praw autorskich? Czym różni się licencja wyłączna od niewyłącznej? I o czym warto pamiętać zawierając umowę z klientem? Zapraszam do lektury.


Artykuł pochodzi z portalu Signs.pl: https://www.signs.pl/umowy-prawa-autorskiego-w-sektorze-kreatywnym,399831,artykul.html

Umowy prawa autorskiego

Każdy twórca ma prawo swobodnie podjąć decyzję co do tego czy, z kim i na jakich warunkach chce zawrzeć umowę. Zgodnie z generalną zasadą swobody umów strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie lub zasadom współżycia społecznego (art. 353 (1) KC). W odniesieniu do prawa autorskiego zasada swobody umów doznaje jednak pewnych ograniczeń, o których dowiesz się z dalszej części artykułu. Oto najczęściej spotykane umowy prawa autorskiego:

#1 Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych:

Umowa przenosząca autorskie prawa majątkowe to umowa, dzięki której twórca przenosi na nabywcę autorskie prawa majątkowe do stworzonego przez siebie dzieła. Zakres tych praw określony jest przez treść umowy. Co istotne, umowa przenosząca własność autorskich praw majątkowych musi mieć formę pisemną.

Zobacz także: Umowa o przeniesienie praw autorskich – co powinno się w niej znaleźć?

#2 Umowa o korzystanie z utworu (umowa licencyjna):

W odróżnieniu od umowy przenoszącej majątkowe prawa autorskie, zawarcie umowy licencyjnej nie prowadzi do nabycia praw autorskich przez osobę trzecią. Udzielający licencji (licencjodawca) cały czas pozostaje właścicielem praw autorskich do utworu. Poprzez umowę licencyjną twórca (licencjodawca) udziela drugiej stronie jedynie upoważnienia do korzystania ze swojego utworu i to w tylko w takim zakresie, jaki został określony w treści umowy.

Twórca może udzielić upoważnienia do korzystania z utworu na wymienionych w umowie polach eksploatacji z określeniem zakresu, miejsca i czasu tego korzystania (art. 67 ust. 1 pr. aut.)

Dwa rodzaje licencji

Prawo autorskie wyróżnia dwa rodzaje licencji:

  • licencję wyłączna;
  • licencję niewyłączną.

Licencja wyłączna daje licencjobiorcy „wyłączność” korzystania z utworu w zakresie określonym przez treść umowy. Udzielając licencji wyłącznej licencjodawca (twórca) zobowiązuje się do nieudzielania licencji do korzystania z utworu w tym samym zakresie innym osobom. Licencja wyłączna może być udzielona tylko w formie pisemnej.

Umowa licencyjna wyłączna wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności (art. 67 ust. 5 pr. aut.)

Licencja niewyłączna. Udzielający licencji niewyłącznej (twórca) może nie tylko sam dalej korzystać z utworu, ale również udzielać dalszych licencji w dowolnym zakresie (również w zakresie udzielonej wcześniej licencji) innym osobom. W odróżnieniu od licencji wyłącznej, licencja niewyłączna może być udzielona w dowolnej formie, np. ustnie.

W odróżnieniu od licencji wyłącznej, licencja niewyłączna nie daje licencjobiorcy wyłączności na korzystanie z utworu w określony w umowie sposób.

Czas trwania umowy licencyjnej

Umowa licencyjna może być zawarta na czas określony lub nieokreślony (bezterminowo). Jeśli ramy czasowe obowiązywania umowy licencyjnej nie zostały określone przez strony w umowie domniemywa się (za art. 66 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych), że umowa licencyjna uprawnia do korzystania z utworu w okresie pięciu lat. Po upływie tego terminu, prawo do korzystania z utworu automatycznie wygasa. W celu uniknięcia ewentualnych niejasności warto więc zadbać o dokładne określenie w treści umowy ram czasowych, w których ma obowiązywać licencja.

1. Umowa licencyjna uprawnia do korzystania z utworu w okresie pięciu lat na terytorium państwa, w którym licencjobiorca ma swoją siedzibę, chyba że w umowie postanowiono inaczej.

2. Po upływie terminu, o którym mowa w ust. 1, prawo uzyskane na podstawie umowy licencyjnej wygasa. (art. 66 pr. aut.)

Umowa licencyjna może być rozwiązana przy zachowaniu terminów dowolnie określonych przez strony lub (jeśli takie nie zostały ustalone w umowie) terminów określonych przez przepisy ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Ustawowy termin wypowiedzenia umowy licencyjnej wynosi rok naprzód licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło wypowiedzenie. To znaczy, że umowa wypowiedziana na przykład we wrześniu 2020 r. wygaśnie dopiero z końcem 31 grudnia 2021 r. Umowę rozwiązać można również w tzw. trybie szczególnym, w sytuacjach wyraźnie określonych przez umowę lub ustawę.

Licencja a sublicencja

Co do zasady osoba, która nabyła licencję (licencjobiorca) nie może upoważniać innych osób do korzystania z utworu (udzielać tzw. sublicencji). Udzielenie przez licencjobiorcę dalszej licencji (sublicencji) możliwe jest tylko i wyłącznie po uzyskaniu wyraźnej zgody licencjodawcy.

Czas trwania sublicencji jest ograniczony do czasu trwania licencji, która była podstawą udzielenia sublicencji. Z chwilą wygaśnięcia licencji, wygasa również sublicencja.

Co powinno znaleźć się w umowie prawa autorskiego?

W każdej umowie prawa autorskiego (zarówno tej o przeniesienie autorskich praw majątkowych, jak i umowie licencyjnej) należy precyzyjnie określić pola eksploatacji, na których utwór może być wykorzystywany. Pola eksploatacji to – najprościej mówiąc – sposoby eksploatacji utworu. Zarówno umowa o przeniesienie praw autorskich, jak i umowa licencyjna może dotyczyć tylko i wyłącznie pól eksploatacji znanych w chwili jej zawarcia. Chodzi tutaj o to, aby chronić twórcę przed przeniesieniem na osobę trzecią nadmiaru praw w stosunku do zamierzonego celu.

Przepisy prawa autorskiego zakazują zawierania umów o przeniesienie praw autorskich dotyczących wszystkich utworów (lub wszystkich utworów określonego rodzaju) jednego autora mających dopiero powstać w przyszłości.

W umowie powinny znaleźć się między innymi następujące elementy:

  • oznaczenie utworu, co do którego prawa autorskie mają być przeniesione/obciążone na rzecz osoby trzeciej,
  • wyraźne zaznaczenie, jakich pól eksploatacji (sposób eksploatacji utworu) dotyczy przeniesienie autorskich praw majątkowych lub zakres udzielonej licencji,
  • precyzyjne określenie wysokości wynagrodzenia, które przysługuje twórcy z tytułu przeniesienia autorskich praw majątkowych lub udzielenia licencji na wskazanych w umowie polach eksploatacji.

O pozostałych elementach, które powinny znaleźć się w każdej umowie prawa autorskiego, w szczególności umowie o przeniesienie autorskich praw majątkowych przeczytasz w artykule: Co powinno znaleźć się w umowie o przeniesienie autorskich praw majątkowych?

A co z umową o dzieło lub umową zlecenia?

Przeniesienie autorskich praw majątkowych lub udzielenie licencji na korzystanie z utworu w określonym zakresie może być częścią umowy o dzieło lub umowy zlecenia. Zawierając taką umowę warto zadbać nie tylko o precyzyjne określenie zasad realizacji umowy (stworzenia dzieła lub świadczenia usług) ale również zadbać o precyzyjne określenie wysokości i zakresu wynagrodzenia należnego twórcy za stworzenie dzieła lub świadczenie usług.

Zobacz także:

Umowy prawa autorskiego – samodzielne tworzenie umów

W internecie z łatwością znajdziesz wiele darmowych wzorów umów prawa autorskiego. Wiele osób korzysta z nich wierząc, że w ten sposób oszczędzają nie tylko swoje pieniądze ale i czas. Nie polecam Ci jednak tej drogi „na skróty”. Dlaczego?

Umowa to dokument, który ma za zadanie przede wszystkim chronić Twoje interesy jako twórcy oraz dawać Ci poczucie bezpieczeństwa. Aby tak było umowa powinna być stworzona z myślą o konkretnej sytuacji i dostosowana do Twoich indywidualnych potrzeb jako twórcy.

Taką bezpieczną i pewną umowę jest w stanie przygotować dla Ciebie tylko prawnik zajmujący się na co dzień sprawami z zakresu prawa własności intelektualnej. Warto skorzystać z jego pomocy i poprosić o konsultacje nie tylko wtedy, gdy potrzebujesz własnego wzoru umowy ale również wtedy, gdy umowę z postanowieniami dotyczącymi praw autorskich podsyła Ci Twój klient.

Magdalena Miernik

Źródło: Lookreatywni

lookreatywni.pl


avatar użytkownika
+ + + + + + + +

Tekst opublikował użytkownik: lookreatywni.pl

(Lookreatywni.pl)

lookreatywni.pl o sobie:

Lookreatywni.pl: Doradztwo prawno-biznesowe dla branży kreatywnej i dla MŚP

Jesteśmy grupą prawników, którzy świadczą pomoc prawno-biznesową dla branży kreatywnej oraz edukują i inspirują przedsiębiorców do skutecznego wdrażania i komercjalizowania innowacyjnych rozwiązań. Na co dzień współpracujemy ze agencjami kreatywnymi i reklamowymi, studiami graficznymi, biurami architektonicznymi oraz firmami i przedsiębiorcami sektora kreatywnego. Prowadzimy szkolenia i wykłady, pokazujemy jak chronić i efektywnie korzystać z praw własności intelektualnej.

Więcej informacji o użytkowniku

REKLAMA

Komentarze

Zaloguj się i dodaj komentarz

Najnowsze w tym dziale

Lechar z nową strategią komunikacji i tożsamością wizualną
Agencja kreatywna i brandingowa Lotna stworzyła nowy, kompleksowy system tożsamości wizualnej oraz strategię komunikacji dla firmy Lechar.
X DOZ Forum - jak powstawało, jakie były wyzwania i atrakcje dla uczestników?
Jak realizować event, który każdego roku zrzesza partnerów biznesowych, farmaceutów oraz producentów w jednym miejscu? I jak sprawić, by ewaluował wyłącznie z wydarzenia branżowego również w forum towarzyskie? Poznaj case study X DOZ Forum.
Reklamy a postanowienia Polaków wg Google
Właśnie porzuciłeś postanowienia noworoczne, ale wciąż widzisz reklamy siłowni, suplementów diety i fit cateringów? Narzędzie Google pozwala je ograniczyć. 49% Polek i Polaków porzuca postanowienia noworoczne w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku. Mimo to aż 79% z nich nadal zauważa reklamy związane z tymi postanowieniami nawet po ich porzuceniu,...
In-house printing: Canon robi przegląd zalet
W dzisiejszym zdigitalizowanym świecie angażowanie klienta okazuje się coraz trudniejsze. Dlatego, szukając sposobów na przyciągnięcie jego uwagi warto przyjrzeć się zaletom spersonalizowanych materiałów drukowanych. Można je dzisiaj tworzyć samodzielnie wewnątrz organizacji, a ułatwiają to rozwiązania przeznaczone dla druku na potrzeby własne (in-house). Inwestycja we...
Do 2026 r. wyszukiwarkom ma ubyć 1/4 użytkowników
Do 2026 roku wyszukiwarkom internetowym ma ubyć aż 25 proc. użytkowników – wynika z najnowszego raportu analityków Gartnera. Przestaniemy wyszukiwać w tradycyjny sposób? Nie, ale na pewno to AI i nasze z nią rozmowy będą czymś na porządku dziennym. Co to oznacza dla właścicieli sklepów internetowych, którzy w swoich działaniach wykorzystują...
 
Signs.pl - Polska Reklama i Poligrafia © 1997-2024 ICOSWszystkie prawa zastrzeżone. ISSN 2657-4764