29 czerwca 2018 r. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi
Ustawa wdraża unijną dyrektywę, która ma ujednolicać zasady działalności organizacji zbiorowego zarządzania, jak np. ZAiKS, w krajach UE. Harmonizuje zasady działalności organizacji zbiorowego zarządzania (OZZ) w UE, głównie prawami do utworów, artystycznych wykonań, fonogramów i wideogramów. Jasno zostały określone reguły, według których powinny działać OZZ oraz w jaki sposób powinny być nadzorowane. Określono również, w jaki sposób będzie odbywało się udzielanie licencji wieloterytorialnych na korzystanie z utworów muzycznych w Internecie, a także zasady rozpatrywania skarg przez organizacje zbiorowego zarządzania. Ponadto znajdziemy informacje o tym, na jakich zasadach będą udzielane zezwolenia na zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi.
OZZ-y będą zobowiązane do prowadzenia i aktualizowania m.in. elektronicznego wykazu umów o zbiorowe zarządzanie. Powołana zostanie instytucja organizacji reprezentatywnej, której zadaniem będzie określić zasady reprezentowania uprawnionych, czyli np. twórców, artystów, wykonawców, producentów lub wydawców, którzy nie zawarli umowy o zbiorowe zarządzanie przez organizacje zbiorowego zarządzania.
Ściśle uregulowane w ustawie zostały uprawnienia OZZ-ów do:
- zarządzania prawami uprawnionych,
- relacje z innymi organizacjami zbiorowego zarządzania, w tym zagranicznymi,
- zasady dotyczące inkasowania i wypłaty przychodów z praw oraz dokonywania potrąceń z tych środków,
- kompetencje oraz zasady funkcjonowania władz organizacji zbiorowego zarządzania,
- zasady dotyczące zawierania i rozwiązywania umów o zbiorowe zarządzanie,
- zasady dotyczące członkostwa w organizacji zbiorowego zarządzania,
- prawa przysługujące uprawnionym reprezentowanym przez organizację zbiorowego zarządzania, ale niebędącym członkami organizacji.
Z uwagi na „stopień rozbudowania i skomplikowania materii" Polska nie dotrzymała terminu implementacji dyrektywy unijnej, który upłynął już 10 kwietnia 2016 r. (o czym pisaliśmy w artykule „Komisja Europejska pozwała Polskę do Trybunału Sprawiedliwości”). Resort kultury zaznacza, że ustawa będzie pierwszą tak kompleksową i szczegółową regulacją zbiorowego zarządzania w niemal 100-letniej historii polskiego prawa autorskiego.
Wprowadzanie nowych zasad zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, spowodowało konieczność nowelizacji ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej oraz ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Źródło: APR Media