Newseria Biznes: najnowsze artykuły

Trzynaście miesięcy temu ceny rosły w tempie niemal 20 proc. rok do roku, obecnie spadły poniżej 2 proc. Ekonomiści są jednak zgodni, że w kolejnych miesiącach znowu znajdzie się powyżej celu inflacyjnego. W niewielkim stopniu wpłynie na to przywrócenie od kwietnia 5-proc. VAT-u na żywność, natomiast niewiadomą pozostaje kształtowanie się cen surowców w dalszej części roku. Jeszcze większą zagadką będą skutki rozdźwięku między szybkim wzrostem wynagrodzeń a skromnym obecnie wzrostem cen. Zdaniem Ignacego Morawskiego te dwa wskaźniki będą musiały wyrównać tempo. 

– Jesteśmy na poziomach 80–90 proc. wykonania planu Cyfrowej Dekady – ocenia Jacek Oko, prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej, i przyznaje, że Polska ma pewne opóźnienia m.in. w przestrzeni mobilnej. Unijny program „Droga ku cyfrowej dekadzie” ma wyznaczać kierunek transformacji cyfrowej Europy realizowany poprzez osiąganie konkretnych celów i założeń na 2030 rok.  

W środę 13 marca Parlament Europejski zatwierdził AI Act. To pierwsza tego typu regulacja tak szeroko obejmująca obszar sztucznej inteligencji. Celem nowych przepisów jest zbudowanie środowiska prawnego, które pozwoli na rozwój tej technologii, przy jednoczesnym poszanowaniu praw podstawowych, ochronie demokracji czy praworządności przed systemami wysokiego ryzyka. – Przy wielu artykułach, które niekoniecznie są interpretowalne łatwo i w spójny sposób, proponowałbym, żeby Komisja Europejska, ale to może być też polska rola podczas prezydencji, przygotowała plan wdrożenia regulacji o sztucznej inteligencji – ocenia były minister cyfryzacji Michał Boni. 

W Polsce jest blisko 10 mln osób w wieku 60+. Według danych Eurostatu tylko niewielki procent tej grupy ma podstawowe umiejętności cyfrowe, a z badań Fundacji Digital Poland wynika, że 37 proc. polskich seniorów uznaje korzystanie z technologii cyfrowych i internetu za zbyt skomplikowane. – Mamy dużo do nadrobienia – podkreśla Marzena Okła-Drewnowicz, ministra ds. polityki senioralnej. Jak wskazuje, w tej grupie potrzebna jest przede wszystkim szersza edukacja, w którą zaangażowane będą m.in. media publiczne. Nowa perspektywa finansowa UE stwarza możliwość skorzystania z dużej puli środków przeznaczonych specjalnie na ten cel.

Największy w Polsce i trzeci pod względem wielkości w Europie system wypożyczalni rowerów publicznych od 25 lutego br. jest już dostępny dla mieszkańców ośmiu miast wchodzących w skład Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. – Tym, co odróżnia Metrorower od innych tego typu systemów, jest jego pełna integracja z transportem publicznym. Jako element Transportu GZM Metrorower pojawił się w już w taryfie, co jest jak na razie jedynym takim rozwiązaniem w Polsce – mówi Tomasz Wojtkiewicz z Nextbike Polska. Rowery w systemach sharingowych cieszą się rosnącą popularnością i mogą stanowić odpowiedź na bolączki transportowe wielu polskich miast.

Od 17 lutego br. akt o usługach cyfrowych zaczął powszechnie obowiązywać we wszystkich krajach członkowskich UE, w tym również w Polsce. Unijne rozporządzenie reguluje działalność dostawców usług w internecie i ma przede wszystkim zwiększyć ochronę użytkowników, dzięki czemu ich prawa w sieci będą ściślej przestrzegane. Komisja Europejska w poniedziałek poinformowała o wszczęciu postępowania, które ma wyjaśnić, czy TikTok mógł naruszyć nowe przepisy w obszarach związanych m.in. z ochroną małoletnich i przejrzystością reklam. Jak podkreśla Maciej Kawecki, prezes Instytutu Lema, niektóre kraje UE – w tym Polska – są jednak spóźnione z wdrażaniem nowych przepisów.

Skrócenie trwania postępowań w sprawach gospodarczych do maksymalnie sześciu miesięcy, uproszczenie systemu podatkowego, większa stabilność prawa i trzymanie się vacatio legis oraz ograniczenie instytucji tymczasowego aresztowania – to część postulatów zawartych w „Nowej polityce gospodarczej”, który została opracowana we współpracy z Radą Przedsiębiorców i Radą Naukową przy Rzeczniku MŚP na podstawie ankiet przeprowadzonych wśród ok. 400 organizacji pracodawców. Statystyki pokazują, że od 2019 roku nastąpił znaczny wzrost liczby interwencji Rzecznika MŚP w spornych sprawach małych i średnich przedsiębiorców.

W poniedziałek ruszyła kolejna edycja Funduszu MŚP. Mikro-, małe i średnie firmy z UE mogą w nim uzyskać dofinansowanie do opłat urzędowych związanych z ochroną własności przemysłowej, czyli m.in. z rejestracją znaków towarowych i wynalazków. Dotyczy to zarówno ochrony na terenie Polski, jak i w całej UE. Dopłata wynosi w zależności od wybranego bonu od 1 tys. do 3,5 tys. euro. Z dofinansowania mogą skorzystać także firmy ukraińskie. Poprzednia edycja SME Fund cieszyła się dużym zainteresowaniem krajowych podmiotów – były drugą po Hiszpanach najliczniejszą grupą wśród wnioskujących o dofinansowanie.

Płaca minimalna od 2015 roku wzrosła ponaddwukrotnie. W tym roku nastąpią kolejne dwie podwyżki w sumie prawie o 20 proc. – pierwsza stała się faktem od 1 stycznia, druga nastąpi w lipcu. Choć najniższą krajową otrzymuje tylko co 10. zatrudniony, to podwyżka płacy minimalnej przekłada się na presję płacową na innych stanowiskach oraz inflację ze względu na wzrost kosztów w przedsiębiorstwach. Dla lepiej zarabiających osób na wyższych stanowiskach bardziej niż podwyżki liczy się komfort pracy, ale i ich pensje wzrosną w najbliższym roku o 7–10 proc. Najbardziej na wzroście płac ucierpią branże dotknięte niedoborem kadr, takie jak przemysł, budownictwo, transport i handel.

Produkt krajowy brutto w obecnym roku mocno przyspieszy, głównie za sprawą konsumpcji i inwestycji. Gorsze perspektywy rysują się przed eksportem, do czego przyczynia się słaba kondycja przemysłu w Europie, zwłaszcza w Niemczech. Inflacja nie wróci do dwucyfrowych poziomów z 2023 roku, choć niewiadomą pozostaje sposób rezygnacji z tarcz antyinflacyjnych, co powinno nastąpić w ciągu najbliższych miesięcy. Konfederacja Lewiatan w swoich prognozach nie przewiduje na najbliższe 12 miesięcy obniżek stóp procentowych.