Komisje Wolności Obywatelskich oraz Spraw Prawnych Parlamentu Europejskiego zaapelowały o stworzenie przepisów umożliwiających zapobieganie zastraszającym i dokuczliwym działaniom prawnym mającym na celu uciszanie głosów krytycznych.
Zaprenumeruj newsletterW przyjętym przez obie komisje projekcie raportu europosłowie zaproponowali wprowadzenie regulacji mających na celu przeciwdziałanie zagrożeniu, jakie tzw. strategiczne procesy sądowe przeciwko partycypacji społecznej (ang. Strategic Lawsuits Against Public Participation - SLAPP) stanowią dla dziennikarzy, organizacji pozarządowych i społeczeństwa obywatelskiego. Projekt został przyjęty 63 głosami „za”, przy 9 „przeciw” i 10 wstrzymujących się.
- Silne poparcie dla naszego sprawozdania jest mocnym przesłaniem, że Parlament będzie chronić czwarty filar naszej demokracji. Wzywamy do stworzenia mechanizmów umożliwiających szybkie oddalanie dokuczliwych procesów sądowych oraz pomoc poszkodowanym w dochodzeniu odszkodowania. (…) Kluczową kwestią jest równowaga. Bierzemy na cel tych, którzy nadużywają naszych systemów prawnych, aby uciszać lub zastraszać (autorów głosów krytycznych – PAP). Jednocześnie chcemy chronić tych, którzy znaleźli się w krzyżowym ogniu (wymierzonych w nich działań prawnych – PAP), z których wielu nie ma dokąd się zwrócić (o pomoc – PAP) – stwierdziła współsprawozdawczyni projektu maltańska eurodeputowana Roberta Metsola.
Europosłowie w przyjętym dokumencie zwrócili uwagę, że żadne państwo członkowskie nie uchwaliło dotychczas przepisów mających na celu ograniczenie SLAPP-ów i ich negatywnego wpływu na wartości UE oraz rynek wewnętrzny. W raporcie podkreślono, że nierównowaga sił i zasobów pomiędzy skarżącymi a pozwanymi podważa prawo tych ostatnich do rzetelnego procesu sądowego. Eurodeputowani wyrazili szczególne zaniepokojenie finansowaniem SLAPP-ów z budżetów państwowych oraz ich wykorzystywaniu w połączeniu z innymi środkami znajdującymi się w dyspozycji państwa przeciwko niezależnym mediom, dziennikarstwu i społeczeństwu obywatelskiemu.
Projekt sprawozdania wzywa Komisję Europejską do przeanalizowania najlepszych praktyk w odniesieniu do SLAPP-ów stosowanych obecnie poza UE oraz przedstawienia pakietu środków, w tym prawodawstwa.
Powinny one, zdaniem eurodeputowanych, obejmować m.in. jednolite na obszarze UE zasady dotyczące zniesławienia oraz ustalenie, że sprawy powinny być rozstrzygane przez sądy (i zgodnie z prawem) miejsca zwykłego pobytu pozwanego.
Komisje zaapelowały także o opracowanie przepisów, na podstawie których SLAPP-y można by szybko zatrzymać w oparciu o obiektywne kryteria, takie jak liczba i charakter wniesionych pozwów, wybór jurysdykcji i prawa lub istnienie jasnego i uciążliwego brak równowagi sił pomiędzy stronami.
Zdaniem eurodeputowanych w przyszłych przepisach powinny się znaleźć także sankcje wobec powoda, który nie będzie potrafił uzasadnić, że podjęte działania prawne nie stanowią nadużycia, a także mechanizmy zapewniające ofiarom SLAPP-ów oraz organizacjom wspierającym ich środki finansowe na pomoc prawną i psychologiczną. W dokumencie zwrócono również uwagę na konieczność odpowiedniego przeszkolenia sędziów i prawników.
- SLAPP-y podważają praworządność i uderzają w rynek wewnętrzny oraz prawa do wypowiedzi, informacji i zrzeszania się. Wzywamy Komisję do przedstawienia konkretnych i wykonalnych wniosków ustawodawczych, dotyczących na przykład tzw. +turystyki oszczerstw+ i +zakupów na forum+. Proponujemy również kluczowe środki pozalegislacyjne, takie jak skuteczna pomoc finansowa i prawna, a także wsparcie psychologiczne i praktyczne porady, które mają być zapewniane przez punkt kompleksowej obsługi +pierwszej pomocy+ dla ofiar (SLAPP-ów – PAP) – powiedział drugi współsprawozdawca projektu, niemiecki eurodeputowany Tiemo Wölken.
Projekt ma zostać przedłożony pod głosowanie plenarne w listopadzie br.
Źródło: EuroPAP News
