Kreatywny człowiek w płaskim świecie

Koncepcję Płaskiego Świata w swojej książce opisującej krótką historię XXI wieku wprowadził Thomas Friedman. Twierdzi on, że żyjemy w spłaszczonym świecie, na którego wpływ mają jednostki. Doszliśmy do tego poprzez wydarzenia historyczne i odkrycia nauki, które autor nazwał Dziesięcioma Siłami. W Płaskim Świecie wszyscy są sobie równi. Każdy człowiek ma teoretycznie taką samą możliwość kształtowania go oraz zaistnienia w jego realiach. Zasady w nim panujące sterowane są naszymi potrzebami jako konsumentów lub odbiorców usług. Tworzy to globalne standardy, ale też możliwości.

Niedawno obchodziliśmy w Polsce 25-lecie wolności. Nie tylko dla Polski okres ten był istotny. Upadek bloku komunistycznego był jednym z pierwszych czynników, które przyczyniły się do spłaszczenia świata. Koniec globalnej konfrontacji dwóch wrogich obozów doprowadził do zawężania relacji między krajami obozu postsowieckiego oraz Zachodem. Niestety, zjawisko to ma również negatywne efekty, co ostatnio mogliśmy zaobserwować podczas kryzysu ukraińskiego. 

Kolejnym elementem, który jeszcze bardziej przyczynił się do spłaszczania świata był rozwój Internetu i wszystkich związanych z nim usług. Dzięki olbrzymiej pracy wielu osób powstały narzędzia, które pozwalają nam na wyszukiwanie informacji, komunikację i tworzenie społeczności, udostępnianie treści za pomocą serwisów takich jak Facebook, Twitter czy Youtube, kupowanie różnego rodzaju dóbr, poczynając od produktów spożywczych a kończąc na lotach w kosmos. Nowe technologie umożliwiają istnienie bezpiecznych systemów bankowych i transakcyjnych czy narzędzi pozwalających na korzystanie z danych umieszczonych w chmurze. Internet daje nam niesamowite możliwości, które mogą być ograniczone jedynie naszą pomysłowością.

W ostatnim czasie technologiczny rozwój infrastruktury (telefonia komórkowa, miejskie sieci Wi-Fi) oraz coraz większa mobilność urządzeń elektronicznych, takich jak smartfony, tablety i laptopy hybrydowe sprawiły, że nasze przywiązanie do Płaskiego Świata staje się coraz większe. Jesteśmy już z nim bezpośrednio związani chodząc po parku czy siedząc w kawiarni. Korzystanie na co dzień z  urządzeń mobilnych jest obecnie tak naturalne, jak korzystanie z komputera w pracy. Obecnie ciężko jest nam sobie wyobrazić sytuację, w której musielibyśmy przetrwać bez telefonu choćby kilka dni.

Płaski świat wiąże się także z zatracaniem znaczenia granic terytorialnych. Zarówno w przypadku podróży prywatnych, jak i służbowych są już one jedynie symboliczne, szczególnie w Unii Europejskiej. Podobnie jest z zakupami, których za pośrednictwem Internetu możemy dokonać w każdym miejscu na świecie. Nawet Idąc do pobliskiego sklepu spożywczego kupujemy czosnek z Portugali i truskawki z Hiszpanii. Z kolei  polskie mięso, wędliny oraz chleb cieszą się dużym uznaniem w Niemczech, Wielkiej Brytanii,  Włoszech, Stanach Zjednoczonych czy Kanadzie. Przy tak rozwiniętej komunikacji lotniczej, morskiej, drogowej czy kolejowej jesteśmy w stanie dostarczyć wszystko wszędzie w bardzo krótkim czasie.

Coraz trudniej wyobrazić sobie branżę, która nie byłaby osadzona w Płaskim Świecie. Nawet prowadząc osiedlową piekarnię musimy rywalizować z przedsiębiorstwami z całego świata. Myśląc o sprzedaży chleba musimy rozważyć zarówno obecność hipermarketów w naszej okolicy, jak i konieczność zróżnicowania asortymentu i dostosowanie go do zapotrzebowania naszych klientów. Czym zatem można się na takim rynku wyróżnić? Oczywiście – ceną, kreatywnością i innowacyjnością. W przypadku naszej przykładowej piekarni powyższe czynniki będą przekładały się na smak produktów, ich formę oraz różnorodność.  

Internet daje nam dużo większe możliwości. Po pierwsze, strony i aplikacje możemy umieścić w sieci z dnia na dzień. Dodatkowo, mają one globalny zasięg. Wszelkie dobra czy usługi, które tam sprzedajemy, mogą trafić do dowolnego odbiorcy, gdziekolwiek aktualnie się znajduje. Nawet przy niewielkim budżecie, mając dobre pomysły możemy wykorzystać odpowiednie narzędzia, które pozwolą nam na bezpośrednie dotarcie z naszym produktem do milionów osób.

Jesteśmy na równym i płaskim rynku, co jest zarówno wadą i zaletą. Musimy wiedzieć, że możemy na nim w bardzo szybkim tempie zaistnieć, ale to samo  dotyczy naszej konkurencji. Według Judith E. Glaser obecnie funkcjonuje zasada „Innovate or Evaporate” - jeżeli nie będziesz tworzył innowacji, wyparujesz. Definicja innowacji jest natomiast bardzo krótka: wartościowy i kreatywny pomysł. Musi generować zysk, oszczędzać czas lub dostarczać rozrywki. W zależności od branży będą liczyć się inne elementy – mówi dr Małgorzata Gałązka-Sobotka, dyrektor Centrum Kształcenia Podyplomowego Uczelni Łazarskiego.

Jeżeli ktoś interesuje się piłką nożną to, najprawdopodobniej będzie w stanie wyróżnić dwie koncepcje. Pierwsze to podejście „a’la Messi”, które wiąże się z niesamowitą finezją, kreatywnością połączoną z olbrzymim talentem i zaangażowaniem. Drugie „a’la Cristiano Ronaldo”, w którym dominuje bardzo ciężka praca i poświęcenie oraz talent. Obie koncepcje mogą doprowadzić nas na sam szczyt.

Pierwsze pokazuje, że kreatywność jest kluczowa aby dojść w obszary niedostępne dla nikogo innego. Pozwala ona na zaskakiwanie i zdobywanie w szybkim tempie olbrzymiej przewagi nad konkurencją. Nie ma co jednak ukrywać, że sama kreatywność bez olbrzymiego wysiłku i zaangażowania nie wystarczy. Jedynie połączenie jej z pasją i sercem sprawia, że będziemy się wyróżniać.

Drugie mówi o tym, że nie ma znaczenia z jakiego poziomu startujemy. Ciężki trening i olbrzymie zaangażowanie pozwolą na zwiększenie efektywności o kilkaset procent. Ta zasada może dotyczyć każdego etapu starań. Aby dojść na sam szczyt trzeba poświęcić zachcianki i niejednokrotnie część życia prywatnego. Nasz sukces zależy w 5-30 % procentach od naszego kapitału początkowego, np. zdolności twórczych czy intelektualnych, natomiast cała reszta jest owocem ciężkiej pracy.

Jak wykorzystać płaski świat do naszych potrzeb?

Podczas jednego ze szkoleń opowiadałem nauczycielom o istnieniu płaskiego świata. Wspominałem, że istnieje wiele możliwości, które nam daje. Jedynym warunkiem jest znajomość języka obcego. Moja sugestia spotkała się jednak z olbrzymim oporem większości uczestników. Skończyliśmy dyskusję tak szybko, jak ją rozpoczęliśmy. Punktem kulminacyjnym był moment, w którym jedna z pań wspomniała o tym, ze świadczyła korepetycje przez Skype dla dzieci w USA, zarabiając 100 dolarów za godzinę. Jest to doskonały przykład kreatywnego wykorzystania umiejętności nabytych w tradycyjny sposób na gruncie płaskiego świata.

Nie ma znaczenia, w jakim obszarze działamy. Trzeba być dobrym w tym, co się robi i wprowadzać kreatywne pomysły w życie. W każdym obszarze, niezależnie od branży, możemy wykazywać się swoją pomysłowością.

Wojciech Gawlik (na zdjęciu)
koordynator projektu Mana Game.