Rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar wysłał 29 lipca dwa listy: do ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry i do redakcji portalu wPolityce. To reakcja na artykuł w portalu „Polski sąd w służbie LGBT?! Zapadł pierwszy w Polsce, skandaliczny wyrok za odmowę wykonania usługi homoseksualistom. Oczywiście w imię wolności... ” z 26 lipca 2016 r., i wydane tego samego dnia na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości oświadczenie w tej sprawie.
- Zgodnie z art. 32 ust. 2 Konstytucji nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Zakaz dyskryminacji wyrażony w Konstytucji jest bardzo szeroki - obejmuje zakaz nierównego traktowania ze względu na jakąkolwiek przesłankę i we wszystkich obszarach życia politycznego, społecznego i gospodarczego – pisze RPO. Dlatego, jak wskazuje w liście do ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry, z dużym niepokojem przyjął jego oświadczenie w sprawie możliwości ograniczenia dostępu do oferowanych publicznie usług osobom nieheteroseksualnym.
Zaś do redaktorki naczelnej portalu wPolityce Marzeny Nykiel, rzecznik przekazuje wyjaśnienia dotyczące przepisów obowiązujących w Polsce: - Jako Rzecznik Praw Obywatelskich, który pełni jednocześnie funkcję organu do spraw równego traktowania, w nawiązaniu do artykułu zwracam się z uprzejmą prośbą o przyjęcie poniższych informacji - pisze.
Skargi, jakie trafiają do Biura RPO, pokazują, jak ważna jest zasada równego traktowania. To ona pozwala mu interweniować w przypadku
- odmowy wynajmu mieszkania kobiecie, która samodzielnie wychowywała dzieci;
- wyproszenia z restauracji kobiety, która karmiła piersią dziecko;
- zmuszenia przez biuro podróży osoby starszej do samodzielnej podróży samochodem z uwagi na to, że autokarem podróżowały na narty wyłącznie osoby młode,
- odmowy wstępu na basen ojca z kilkuletnią córką.
Inny przykład - na podstawie obowiązujących w Polsce przepisów sąd nałożył grzywnę na właściciela sklepu obuwniczego w Tarnobrzegu, który odmówił obsłużenia klientki poruszającej się na wózku.
We wszystkich tych sprawach wyłączną przyczyną odmowy wykonania usługi była cecha klienta, która nie spodobała się usługodawcy.
Kodeks wykroczeń – art. 138
Odmowa świadczenia usługi wyłącznie z uwagi na
- płeć,
- wiek,
- niepełnosprawność,
- religię,
- światopogląd,
- rasę,
- narodowość,
- pochodzenie etniczne,
- a także orientację seksualną
stanowi wykroczenie stypizowane wart. 138 Kodeksu wykroczeń, zgodnie z którym, „kto, zajmując się zawodowo świadczeniem usług, żąda i pobiera za świadczenie zapłatę wyższą od obowiązującej albo umyślnie bez uzasadnionej przyczyny odmawia świadczenia, do którego jest obowiązany, podlega karze grzywny”.
Regulacja ta opiera się na założeniu, że usługodawca nie ma prawa kategoryzowania czy selekcjonowania klientów wyłącznie w oparciu o ich cechę osobistą, która pozostaje bez wpływu na stosunki handlowe.
Źródło: Biuro RPO